The Dilemma of Europe about Greece

It is perhaps because of its economic and political insignificance in the developments of the European experiment that historically Greece has drawn little attention on the ways it managed its national finances and politics wasting a pactole of EU funds and borrowing. That until the consequences of the world financial crisis of 2008 brought it on stage with blinding floodlights. The information about its course to destruction was available well before but in true intergovernmental spirit not taken seriously. After all what country with economic weight less than 3% of the EU GDP would do to the edifice the European elites have been building for three generations? Particularly as momentum for more Europe was gathering pace until then. And even in 2008 many in Greece and in other countries thought that this country might escape with little damage as its financial structures were well behind the miracles of modern financial engineering.

But when the floodlights were switched on the size of the challenge became clear. As part of the titanic conflict where leading governments of the Western world are trying desperately to introduce effective regulation for the modern global financial system that has gone amok, the latter decided the moment had come to use Greece as the first blackmailing case of sovereign default against this move. And they had been preparing the country for this role well before. Europe and the US looked closer and gradually realised the dire state they and this country were in.

Given its institutions and intergovernmental processes are designed for a different phase of its development, amid mostly severe and often unfair criticism but supported by the other side of the Atlantic to its credit the EU moved incredibly fast. At a bearable cost it has taken steps to keep events under control and slowly brought the global financial system to realise that there are limits to its speculative endeavors that systematically erode the world economy by attacking its biggest pillar. It is perhaps a bit late to stop another global recession but we already see signs of this system willing to carry some of the burden of putting the world economy back on track with an ordinary resolution of the Greek impasse.

It is also now becoming clearer that the case of keeping Greece inside the EMU umbrella was from the outset essentially a political decision and this is confirmed by European leaders almost daily. The economic case of a usual salvaging an already bankrupt country stood anyway to no reason.

Nevertheless as EU authorities with an eighteen months closer look got to know the details of the functioning of Greek society and its administration they now sense they face a very difficult dilemma. As fundamental overhaul of the country’s institutions is urgently required, the political forces and the administration in place or any political alternative are incapable to implement it. They see that these forces are the ones that have created the problem and are today totally discredited thus asking them to change it is asking them for a political suicide. They act as hindrance rather than a facilitator to important structural reforms but remain in power and the sole point of reference as there is no credible alternative. So the EU authorities, albeit Greece formally asking for assistance, have dropped any illusion of mending Greece under the current political body.

This is where matters became extremely delicate. So much depends at a European, even global level but more importantly for the ordinary Greek on the success of the processes to modernise the state. Public opinion in Greece but also in the other countries of Europe is strongly demanding for a non-political team to manage the processes. Although important EU Heads of States still appear to support the current Greek government their close advisors and respected observers send signals for that need. Restructuring has at this stage created the need to bring in foreign advisors with gradually enhanced powers to effect the changes. Unfortunately there are limits to where these advisors can reach before they fall prey to existing brutal populist movements and are seen as an occupying force. This is the real dilemma.

Under these circumstances and assuming it is not too late one wanders if perhaps a real option is for more determined force to be exerted by European leaders on the Greek political system to allow under democratic processes the formation of a non-political administration of known Greek personalities of recognised competence. The Endeavour is bound to be very difficult. It will fall prey to populism in the country crying total loss of national sovereignty. People invited to join this team will be taking a very high risk but could bring credibility and confidence for responsible and professional management of the affairs of the state free from the corrupt mesh of the current political establishment with its tentacles, things that the ordinary Greek is desperately asking for today. But this administration, working closely with the EU institutions and without undue political exposure of the supporting technical resources brought from abroad, could be the only credible and socially acceptable vehicle to effect the changes.  

K. P. Vlahodimos                                                                            2 October 2011

Άρνηση της πραγματικότητας

Μέσα στον κατακλυσμό των μηνυμάτων που με τόση ευκολία μεταδίδονται χάρις στις τελευταίες τεχνολογίες θα μπορούσε ένας παρατηρητής να σκιαγραφήσει τα γεγονότα στη διεθνή σφαίρα. Διαφαίνεται ότι μια γιγαντομαχία βρίσκεται σε εξέλιξη ανάμεσα στα μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα  που ελέγχονται από μία μικρή μειονότητα κατόχων αποθεμάτων φυσικών πόρων του πλανήτη και των κυβερνήσεων μεγάλων κρατών οι οποίες έχουν χάσει τον έλεγχο αυτής της μειονότητας αφού κατάφερε εγκαίρως να επιχειρεί εκτός κανόνων και ελέγχου λόγω της παγκοσμιοποίησης του συστήματος της. Κατά τραγική συγκυρία η Ελληνική κοινωνία με τον τρόπο που διαχειριστικέ την οικονομία της τα τελευταία τριάντα χρόνια σχεδόν εθελοντικά βρέθηκε στη μέση αυτής της σύρραξης σαν το πρώτο ινδικό χοιρίδιο με ελάχιστες δυνατότητες να επηρεάσει τις εξελίξεις αλλά απλώς για να υποφέρει τις συνέπειες της.  [1], [2]. Το πείραμα αφορά στην  προσπάθεια αυτής της μειονότητας να καταστρέψει μία κυρίαρχη χώρα σαν παράδειγμα, όπως κατέστρεφε βιομηχανικούς κολοσσούς παλαιότερα, απειλώντας έτσι κράτη δια τις συνέπειες προσπαθειών τους να τους ελέγξουν.

Αλλά ακόμη και αυτή η διάσταση της πραγματικότητας για την χώρα μας δεν είναι απολύτως αναγκαίο να μας οδηγεί σε λάθος κατευθύνσεις για δράση. Ακούσαμε τις σειρήνες των ΜΜΕ. Υποπέσαμε σαν άτομα στο βαρύτατο αμάρτημα του άκρατου καταναλωτισμού. Χάσαμε τον ηθικό μας προσανατολισμό. Η κατάσταση είναι τραγική, τα περιθώρια να επηρεάσουμε τα γεγονότα φαίνονται σχεδόν ανύπαρκτα αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να προσφερθούμε από μόνοι μας μαζί με τα παιδιά μας για θυσία στον νεοφιλελευθερισμό. Ένα έθνος έχει και άλλες διαστάσεις αντοχής πέρα από τα οικονομικά μεγέθη όπως τα μετράνε οι σύγχρονοι οικονομολόγοι. Στην ιστορία μας έχουμε πολεμήσει σε παρόμοιες  συνθήκες και επιζήσαμε. Οι πατεράδες μας φαγάνα πολλές φορές λαχανίδες και κρεμμύδια και αυτό πρέπει να το πάρει σαν μήνυμα αυτή η μειονότητα που μας στοχεύει. Ακόμα και ένα ινδικό χοιρίδιο που τράφηκε με τροφή που του πρόσφεραν απέξω για τα πειράματα αν είχε θέληση θα μπορούσε να αδυνατίσει μέχρι πέτσας η μέχρι θανάτου με την ελπίδα ότι όσο γίνεται ποιο ευέλικτο και απείθαρχο ίσως μπορέσει ξεφύγει από την φυλακή του. Γιατί σήμερα η Ελληνική κοινωνία ζει μέσα σε μια τέτοια φυλακή και οι μόνες διαφαινόμενες ελπίδες της είναι, να ξεφύγει απολοιπωμένη αλλά δυναμική και ανανεωμένη, να προκαλέσει το ξύπνημα των άλλων χοιριδίων που ακολουθούν και ο Θεός της Ελλάδος. [3]

Δυστυχώς όμως τα μηνύματα από παντού δείχνουν μια Ελληνική κοινωνία η οποία αρνείται επίμονα να δει αυτήν πραγματικότητα. Δεν βλέπουμε η δεν θέλουμε να παραδεχτούμε πόσο εθελοντικά παχύναμε για να μας διαλέξουν για τα πρώτα πειράματα. Δείχνουμε να μην δεχόμαστε την παραμικρή απώλεια βάρους. Πιστεύουμε ότι  να μας τρέφουν άλλοι είναι δικαίωμα μας. Δεν βλέπουμε τον λόγο να πεινάσουμε για να χάσουμε βάρος. Ο κάθε ένας πιστεύει ότι άλλο μέρος του χοιριδίου θα υποφέρει η και θα πεθάνει. Και έτσι δεν αναγνωρίζουμε την ανάγκη να ενωθούμε και να πολεμήσουμε μαζί. Είναι σαν να προδίδουμε συλλογικά τους προγόνους μας και τα παιδιά μας.

Αυτή την άρνηση την συναντάμε παντού.  Τα κόμματα καυγαδίζουν για το ποιος θα κυβερνήσει ενώ η χώρα είναι στο χείλος της καταστροφής, τα συνδικάτα πολεμούν κάθε προσπάθεια ορθολογιστικότερης διαχείρισης της εθνικών πόρων, το εκπαιδευτικό σύστημα πολεμά κάθε προσπάθεια ανανέωσης του, η δημόσια διοίκηση κάθε προσπάθεια ανόρθωσης της ανύπαρκτης αποτελεσματικότητας της, οι έχοντες κάθε μορφής φοροδιαφεύγουν, η οικογένεια βρίσκεται σε διάλυση, το άτομο παραμένει ουσιαστικά βυθισμένο στην πολυθρόνα του. Ακόμη και οι ‘αγανακτισμένοι’, χωρίς πυξίδα πραγματικότητας, παρασύρονται από τα κύματα του λαϊκισμού και ζητούν να προχωρήσει η χώρα προς την πλήρη εξαθλίωση της.

Φοβούμαι ότι βαίνουμε ταχύτατα προς βίαιες εξελίξεις. Μόνον με το θαύμα της αφύπνισης του απλού πολίτη, που θα πρέπει από τις πλατείες να ζητήσει την απομάκρυνση του πολίτικου κατεστημένου και την λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης, ακόμη μέσα στα δημοκρατικά πλαίσια, για την διαχείριση των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η χώρα, υπάρχει ακόμα μια μικρή ελπίδα για το χοιρίδιο της Ελληνικής κοινωνίας να βγει από την φυλακή έστω και αδύνατο αλλά ζωντανό και ελπίζον.  

Κ. Βλαχοδήμος

Πηγές

1 http://www.epc.eu/pub_details.php?cat_id=4&pub_id=1306

2 http://www.economist.com/node/18867009

3 ΤΟ ΒΗΜΑ 25.6.2011,‘Βοηθήστε την Ελλάδα να σωθεί’=πολιτισμός» .

Όταν το Τέλος Γίνεται Ορατό

Κανείς θα ήταν ευτυχής αν αυτή η διαπίστωση ήταν λανθασμένη αλλά όλες οι ενδείξεις την υποστηρίζουν. Ακόμη και τα μεγάλα ΜΜΕ που είναι γνωστά για τους δεσμούς τους με το πολιτικό κατεστημένο αρχίζουν να αποστασιοποιούνται σαν να πηδούν από το βυθιζόμενο καράβι Ελληνική Δημοκρατία. Από πού να αρχίσει κανείς και που να τελειώσει.

Πέρα από όλους τους λαϊκισμούς και τις κυβερνητικές φωνασκίες καμία από τις υποχρεώσεις που ανέλαβε η χώρα δεν τηρείται και η ομάδα των τεχνοκρατών που μας επιβλέπει απεχώρησε τελευταία με σαφή πρόθεση να ενεργοποιήσει τους πολιτικούς μηχανισμούς που βρίσκονται πίσω της για μια νέα θεώρηση εναλλακτικών κινήσεων όπου πλέον η περίπτωση να εγκαταλειφτεί η Ελλάδα στην τύχη της είναι προφανής όσον και επίπονη για αυτούς. Το οικονομικό αλλά κυρίως το πολιτικό κόστος για το Ευρωπαϊκό οικοδόμημα εκτιμάται με σοβαρότητα και ανάλογες προετοιμασίες για να το προστατεύσουν από το σοκ είναι καθοδόν, ευδιάκριτες για όσους θέλουν να τις δουν.

Στο εσωτερικό η διαχείριση του κράτους βαίνει προς πλήρη διάλυση. Το τελευταίο επεισόδιο με την διάλυση της τεχνοκρατικής ομάδας της Βουλής για τον προϋπολογισμό και την διαχείριση των πόρων του κράτους που αποκάλυψε μεγάλο μέρος της αλήθειας και ο τρόπος που το κατεστημένο αντέδρασε επιβεβαιώνει την σκλήρυνση της στάσης του και την ραγδαία αποστασιοποίηση σημαντικών στελεχών του κρατικού μηχανισμού από την γραμμή της πολιτικής ηγεσίας.

Ακόμη έγινε πλέον προφανές ότι κάθε ψεγάδι κοινωνικής δικαιοσύνης εξανεμίστηκε καθώς τα βάρη βαίνουν αυξανόμενα στις αδύναμες τάξεις ενώ το κατεστημένο παραμένει στο απυρόβλητο και η φοροδιαφυγή και κάθε είδους κατασπατάλησης των δημόσιων πόρων έχει επιδεινωθεί.

Η συνεχιζόμενη ουσιαστικά λευκή απεργία των εισπρακτικών και ελεγκτικών μηχανισμών με την παράλληλη διετή αδυναμία της πολιτικής ηγεσίας να τους διαχειριστεί με καταστροφικές συνέπειες στην διαθεσιμότητα πόρων εν μέσω σοβαρότατης ύφεσης της οικονομίας είναι μια άλλη ένδειξη διάλυσης.

Κάθε προσπάθεια περιορισμού του δημόσιου τομέα έχει αποτύχει και τα παραμύθια περί ΔΕΚΟ, εφεδρείες και τα άλλα παραμένουν παραμύθια.

Πλέον σημαντικές όμως είναι οι ενδείξεις διάλυσης του κυβερνητικού σχήματος με παράλληλα παρόμοια συμπτώματα στην κύρια αντιπολίτευση καθόσον και στους δύο σχηματισμούς το `βαθύ` τους μέρος αντιδρά επιτυχώς σε κάθε κίνηση που θα τους εξέθετε  σε λογοδοσία μια και δεν βλέπουν αντίπαλο δέος που να τους υποχρεώσει.

Και τόσα άλλα…..

Ξέρω ότι πολλοί κατατάσσουν άτομα σαν εμένα στις Κασσάνδρες μια και τα μηνύματα που φέρνουμε πάνω από δύο χρόνια τώρα είναι δυσάρεστα και πικρά. Ακόμη ίσως η ιστορία της νεώτερης Ελλάδας όπως πολλοί την γνωρίσαμε τελειώνει και ίσως και τα πικρά μηνύματα είναι πλέον ανήμπορα να διεγείρουν την κοινωνία και να σταματήσουν την πορεία της προς το τέλος που σημαίνει δυστυχία, διχόνοια, εξαθλίωση και περιπέτειες όλων των ειδών που τα πρώτα τους σημάδια είναι στον ορίζοντα. Μπαίνουμε σε μια περίοδο μεσαιωνική μέσα από την οποία θα ξεπηδήσει μια άλλη Ελλάδα αγνώριστη.

Θα ήθελα όμως τους νεώτερους που είναι το λιγότερο υπεύθυνοι αλλά γαλουχημένοι από το εκπαιδευτικό σύστημα που χτίσαμε εμείς οι γεροντότεροι να τους προτρέψω να διαβάσουν το άρθρο του έγκριτου δημοσιογράφου Γιάννη Μαρίνου που γράφτηκε το 1992 και αναδημοσιεύτηκε αυτήν την Κυριακή στην εφημερίδα Το Βήμα αποσπασματικά και συζητά για την κοινωνία των καραγκιόζηδων το πρότυπο αυτό που τόσο πολύ απάντησαν στα χρόνια της μόρφωσης τους. Να δουν τον ρόλο του πρωταγωνιστή αλλά και του Χατζιαβάτη, του μπάρμπα Γιώργου, του Πασσά και των κοτζαμπάσηδων και να διαλέξουν ποιον ρόλο θέλουν να παίξουν στην ζωή τους μια και η τωρινή μας κοινωνία τους έχει όλους. Μπορεί να μην διαλέξουν κανένα από αυτούς πετάγοντας τις αλυσίδες και χτίζοντας την δική τους κοινωνία. 

Κ. Βλαχοδήμος                                                                    4 Σεπτεμβρίου 2011

Πραγματικό `Πόθεν Έσχες` και ασυλία

Είναι πραγματικά εξοργιστικό να παρακολουθεί κανείς τις διάφορες ανακριτικές η άλλου είδους επιτροπές και δίκες γύρω από την κατάχρηση δημοσίων πόρων που καταλήγουν στο τίποτα. Παράλληλα τα ΜΜΕ χτίζουν γύρω από την κάθε υπόθεση πυκνά σύννεφα αδιαφάνειας, παραπληροφόρησης και αποπροσανατολισμού της κοινωνίας με  φαντάσματα πολιτικής η οιασδήποτε άλλης ασυλίας και παραγραφών, ακόμα και προστασίας των υπευθύνων από το Σύνταγμα. Στέλνοντας έτσι εγκλήματα κατά του έθνους στις καλένδες. Είμαστε στο ναδίρ κοινωνικής δικαιοσύνης.

Και όμως υπάρχει τρόπος να βγούμε από αυτό το τέλμα, παρόλα τα τείχη προστασίας που έχει υψώσει το πολιτικό κατεστημένο με τα πλοκάμια του. Τον παρουσίασα σε άρθρο μου πριν δύο σχεδόν χρόνια `1` . Τρόπος απλός και αποτελεσματικός αν οι πολίτες τον απαιτήσουν με πυγμή, μια και η εφαρμογή του θα υποχρεώσει την διαφάνεια της διαδικασίας και τον διαχωρισμό όσων θα προκύψει ανάγκη να ελεγχθούν από τους ελεγκτές. Είναι η σχετικά απλή διαδικασία ενός πραγματικού `Πόθεν Έσχες` που ξεπερνά όλα τα εμπόδια περί κάθε είδους ασυλίας και φτάνει στην καρδιά κάθε παράβασης μέσα στα πλαίσια της λογικής αλλά και του Συνταγματικού Χάρτη. Η διαδικασία θα μπορούσε να εφαρμοσθεί ως εξής.

Σε μια διαδικασία πλήρους διαφάνειας, ισχυρή ελεγκτική αρχή από αδιάβλητους δικαστικούς και φοροελεγκτές, υπάρχουν ευτυχώς ακόμη τέτοιοι, να μας καλέσει όλους, φυσικά και νομικά πρόσωπα, με μια σειρά προτεραιότητας σχετική με την πραγματική οικονομική μας επιφάνεια, την ανάμιξή μας στη δημόσια διοίκηση και τα πλοκάμια της, στα μέσα ενημέρωσης και τον επιχειρηματικό χώρο, με τα διαθέσιμα μηχανογραφικά στοιχεία και να μας  βάλλει εμπρός στην εξής πρόκληση.

Κυρίες η/και Κύριοι από τον έλεγχο των φορολογικών σας δηλώσεων τα τελευταία ας πούμε 20 χρόνια προκύπτουν εισοδήματα τα οποία λαμβάνοντας υπόψη έξοδα διαβίωσης και ανακεφαλαίωση των υπολοίπων καταλήγουν σε περιουσία Α. Από την έρευνα των περιουσιακών σας στοιχείων ανά την υδρόγειο σήμερα προκύπτει ότι έχετε Β. Το δημόσιο προχωρεί στην άμεση προσωρινή κατάσχεση της διαφοράς. Έχετε δύο μήνες να προσφύγετε στα δικαστήρια. Εάν δεν προσφύγετε η κατάσχεση καθίσταται μόνιμη και η πολιτεία προχωρεί στην επιβολή ποινών για τις πράξεις που δημιούργησαν παράνομα τα επί πλέον περιουσιακά στοιχεία. Εάν προσφύγετε στην δικαιοσύνη και δικαιωθείτε θα σας επιστραφούν τα κατασχεθέντα.  Δηλαδή φέρτα δω τώρα και το τώρα είναι η λέξη κλειδί.

Βεβαίως μια τέτοια εξέλιξη προϋποθέτει πραγματικά ενεργούς πολίτες και μια εθνική κυβέρνηση απεξαρτημένη από το πολιτικό κατεστημένο. Έτσι το βάρος πέφτει πάλι στον καθένα μας που πρέπει να κοιτάξει στον καθρέφτη για να δει τον υπεύθυνο αν κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Δεν χρειάζεται να είναι κανείς ειδικός για να μαντέψει τις αντιδράσεις της παγκόσμιας κοινωνίας και των χρηματαγορών  αφού θα βρούμε πολλά από τα λεφτά που `χάθηκαν` από την περιουσία του Δημοσίου.

Για το μέλλον των παιδιών μας είναι απόλυτη ανάγκη να ενεργοποιηθούμε σήμερα `2`.

Κ. Βλαχοδήμος                                                        6.8.2011

1:http://www.diplomatikoperiskopio.com/index.php?option=com_content&view=article&id=601:2010-07-29-10-44-20&catid=47:2008-05-31-14-25-11&Itemid=75

2:http://www.diplomatikoperiskopio.com/index.php?option=com_content&view=article&id=826:2011-07-31-17-31-55&catid=47:2008-05-31-14-25-11&Itemid=75

Μπορούμε

Μέσα στην καταιγίδα της αρνητικής ενημέρωσης από τα ΜΜΕ δεν είναι παράδοξο το γεγονός μιας εξαπλωνόμενης ψυχικής και νευρικής κατάπτωσης των ατόμων της Ελληνικής κοινωνίας, ιδιαίτερα μια και η κυβέρνηση αλλά και το μεγαλύτερο μέρος του πολιτικού και πνευματικού κόσμου αμφισβητείται και τα μηνύματα τους έχουν χάσει την αξιοπιστία τους, Μια μεγάλη προσπάθεια είναι αναγκαία για να μας θυμίσει ότι παρόλη την σοβαρότητα της κρίσης που διερχόμαστε η κοινωνία μας έχει πολλά θετικά ερείσματα που με πολύ κόπο και παρά τις ατασθαλίες του κομματικού κατεστημένου έχει χτίσει και αποτελούν ένα και το μοναδικό εφαλτήριο για ένα θετικότερο μέλλον για το έθνος. Για να ενεργήσουμε σαν μια άλλη Ισλανδία μας λείπει μόνον ένα στοιχείο, δυστυχώς δύσκολο να ξαναχτίσουμε γρήγορα, η κοινωνική συνοχή.

Με πολύ απλά λόγια, σαν απόφθεγμα στοιχείων διεθνών οργανισμών, διαθέτουμε μέσα και έξω από την χώρα αξιόλογους ανθρώπινους πόρους. Ό Έλληνας είναι από την φύση του οξύνους και ευρηματικός άνθρωπος. Εδώ δεν επιχειρείται κολακεία. Η εκτίμηση αυτή έχει έρθει πολλές φορές από ξένους ανθρωπολόγους που την συμπληρώνουν πάντα με την ατελείωτη λίστα των αδυναμιών της φυλής. Και αναγνωρίζουν την συνέχεια της φυλής από αυτά τα χαρακτηριστικά.

Έχουμε υποδομές μιας ανεπτυγμένης χώρας, επιχειρηματικό κεφάλαιο, ασύγκριτα υψηλό για μια χώρα δέκα εκατομμυρίων, όπως η ναυτιλία, μια μοναδική πολιτιστική κληρονομιά, τομέα υπηρεσιών με μοναδικά δυναμικά πλεονεκτήματα όπως ο τουρισμός και ένα κλίμα που μπορεί να στηρίξει μια γεωργία για παραγωγή των πλέον υψηλής ποιότητας προϊόντων για τον οικονομικά εύρωστό κόσμο. Τέτοια ερείσματα είναι σπάνια για μια μικρή χώρα και αν δεν τα κατασπαταλήσουμε η αφρόνως παραχωρήσουμε και εφόσον τα διαχειριστούμε χρηστά μπορούν να εξασφαλίσουν την επιβίωση της κοινωνίας σε αυτήν την δύσκολη στιγμή και να βάλλουν την χώρα σε μια ζηλευτή θέση ανάμεσα στα αλλά έθνη για τους άπονους μας.

Με τέτοια δεδομένα είναι προφανές ότι μπορούμε να τα βγάλουμε πέρα αρκεί να στρωθούμε στη δουλειά όλοι μας, πέρα από την προσπάθεια για τον άρτον τον επιούσιον, σε πράγματα που δεν κάναμε μέχρι τώρα και που γίνονται όλο και ποιο προφανή καθώς ο χρόνος κυλά. Όλα είναι δυνατά αν ο καθένας μας θελήσει και είναι πράγματα που αφορούν τον κάθε ένα. Και για το άτομο τίποτα από αυτά δεν είναι επαναστατικό η ακατόρθωτο. Απλώς χρειάζεται μεγάλη επιμονή και συνέπεια και γιαυτό με την υπάρχουσα νοοτροπία γίνονται μια πραγματική πρόκληση επιβίωσης του έθνους. Ένα περίγραμμα της προσπάθειας για τον απλό πολίτη  ακολουθεί.

Να συμβάλλει ενεργά στην ανοικοδόμηση του πυρήνα της κοινωνικής συνοχής της ελληνικής κοινωνίας, της οικογένειας. Αυτού του δυναμικού πυλώνα που βοήθησε τόσες προηγούμενες γενεές να επιβιώσουν κάτω από δυσμενέστατες συνθήκες  ανέχειας και που αποσυντεθεί σήμερα στο βωμό του αδυσώπητου καταναλωτισμού.

Να συμμετάσχει ενεργά στην αναδόμηση της επιχειρούμενης περιφερειακής αναδιάρθρωσης και διαχείρισης των διατιθέμενων πόρων σε αυτό το επίπεδο με συμμετοχή σε εκκλησίες πολιτών που δραστηριοποιούνται στην επίβλεψη των δημοτικών και περιφερικών αρχόντων όπως σε πολλές άλλες χώρες.

Να απαιτήσει την εκ βάθρων αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης σε ένα σχήμα, μέγεθος και ποιότητα ανάλογα με το μέγεθος της χώρας, το δημιουργικό της δυναμικό και το επίπεδο κοινωνικής ανάπτυξης του Έθνους.

Να στηρίξει ενεργά, επιδιώκοντας με συμμετοχή σε σχετικές συζητήσεις είτε κατ` ιδίαν η σε δημόσιες συναντήσεις την πλήρη αναμόρφωση της παιδείας με δύο βασικούς στρατηγικούς άξονες. Έναν μεσοχρόνιο που αφορά στην μόρφωση της νεολαίας για να αντιμετωπίσει την σημερινή πραγματικότητα σε ένα παγκοσμιοποιημένο πλανήτη, οπλισμένη πάνω από όλα με την ανεκτίμητης αξίας εθνικής μας πολιτιστικής κληρονομιάς. Και έναν αμέσου ανάγκης για την αποτελεσματική επιμόρφωση ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας που θα αντιμετωπίσει την πρόκληση επαγγελματικού αναπροσανατολισμού απροετοίμαστο καθώς οι οικονομικές δομές θα αναθεωρούνται εκ βάθρων και εξαιρετικά χρήσιμοι ανθρωπινοί πόροι θα απελευθερώνονται ιδίως από τον δημόσιο τομέα.

Ποιο πέρα, στον χώρο της εργασίας να προβάλλει την ριζική διαφορά ανάμεσα στη σκληρή δουλειά για το μεροκάματο που είχε σαν αξία την επιβίωση της οικογένειας κάποτε και του ενός εκατομμυρίου συν υπαλλήλων του δημόσιου τομέα που μέσα από συντεχνιακά μορφώματα αποδίδουν ελάχιστα και αμείβονται με παχυλούς μισθούς. Να απαιτήσει την δημιουργία διχτυού κοινωνικής ασφάλισης για τους αδύνατους και ιδιαίτερα φτωχούς συνταξιούχους, ανέργους και άτομα με ειδικές ανάγκες, Ειδική μέριμνα για επιχειρηματίες που προσπαθούν αλλά αστοχούν.

Να απαιτήσει την κατάρτιση εθνικού πλαισίου οικονομικής ανάπτυξης των δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας που δεν πρέπει να συγχέεται με σχέδια ανάπτυξης του κρατικού τέρατος όπως γίνεται μέχρι σήμερα και που μας κατέταξε στον πυθμένα της λίστας παραγωγικότητας παγκόσμια.

Να πιέσει για την συγκρότηση σχεδίου μετανάστευσης συμβατό με τις τάσεις στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης με κύριους άξονες αποτροπή μετανάστευσης της αναντικατάστατης νεολαίας μας και την πλήρη κοινωνική απορρόφηση ξένων που έχουν το δυναμικό να συνεισφέρουν στην ανάπτυξη και που εγκαθίστανται στην Ελλάδα κάτω από καθαρούς κανόνες.

Να απαιτήσει την άμεση και με συνοπτικές διαδικασίες εφαρμογή ενός αποτελεσματικού πόθεν έσχες για όλους τους πολίτες με προτεραιότητα κραυγαλέες περιπτώσεις κατάχρησης δημόσιου χρήματος και νεοπλουτισμού.

Να πείσει για την επείγουσα δημιουργία αποτελεσματικού σχεδίου σύλληψης και διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας και άλλων καταχρασμένων οικονομικών πηγών που σήμερα βρίσκονται στο απυρόβλητο προς εξασφάλιση πόρων για την εφαρμογή των ανωτέρω.

Και τέλος, αλλά εξόχου σπουδαιότητας στον πολιτικό στίβο, να ασκήσει την μέγιστη δυνατή πίεση  στους λιγοστούς ανθρώπους που έχουν διατηρήσει την αξιοπρέπεια τους από κάθε πολιτικό σχήμα, να αναλάβουν πρωτοβουλίες και να προκαλέσουν έστω και αργά το πολιτικό γεγονός που θα επιτρέψει τον σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης εκτάκτου ανάγκης με σημαντικά ενισχυμένες εξουσίες από το παρών κοινοβούλιο. Δεν είναι δυνατόν να μη συγκρίνει κανείς τους πολιτικούς που πέθαιναν στην ψάθα για το καλό της πατρίδας κάποτε με την σύγχρονη εικόνα του διαπλεκόμενου πολίτικου με μηδενικά εθνικά  και ηθικά ερείσματα που καταλήγει αυτός και τα πλοκάμια του  σε κατοχή πελώριας περιουσίας από δημόσιους πόρους χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο. Μια τέτοια κυβέρνηση να εξοπλιστεί με τα μέσα και τον χρόνο για την διαχείριση της παρούσης κρίσεως και να προχώρηση στην διαδικασία ουσιαστικής αναθεώρησης του ταλαιπωρημένου από εξουσιοθήρες Συνταγματικού Χάρτη της χώρας με σκοπό την πλήρη ανανέωση του πολιτικού κατεστημένου.

Εν κατακλείδι, ο απλός πολίτης να πάρει αυτό το μήνυμα, που είναι μήνυμα ελπίδας, να πάρει τη μοίρα του στα χέρια του και να γίνει ενεργό μέλος στα κοινά. Και αυτή η συμμετοχή να ξεπεράσει τα σύγχρονα ηλεκτρονικά μέσα επικοινωνίας. Ο πολίτης να αναμίξει τα χνώτα του με τα χνώτα των συμπολιτών του. Πέρα από τις πολύ χρήσιμες ιστοσελίδες να κτίσει τις πραγματικές εκκλησίες του για να επιβάλλει την θέληση του που τόσο πολύ έχει παραμεληθεί λόγω της δικής του απαθείας. Ο καθένας να συνεισφέρει όσο μπορεί. Αυτό το λίγο θα κάνει την ουσιαστική διαφορά. Πρέπει να αντιληφτεί ότι το έθνος έχει πολλά πλεονεκτήματα και πόρους αλλά ότι απελπισμένος, μοιρολάτρης, ηττοπαθείς  και απομονωμένος θα χαθεί. Όντας ενεργό μέλος μιας δεμένης οικογένειας, μιας εκκλησίας των πολιτών, ενός υγιούς εργατικού κινήματος που πρέπει να ξανακτίσει εκ βάθρων και της Ελληνικής κοινωνίας στο σύνολο της έχει τη δύναμη να αποφασίζει για το μέλλον του, δύσκολου, μακρινού και φτωχού αλλά αξιοπρεπούς. Πρέπει να δράσει άμεσα γι αυτό το συγκεκριμένο όραμα, ενεργά και με περίσκεψη αν θέλει να σώσει το μέλλον το δικό του, των παιδιών του και του έθνους.

Το Οθωμανικό Δόγμα και το γένος των Ελλήνων

Είμαι ένας από τους πολίτες αυτής της χώρας που οι συνθήκες της προηγούμενης μεγάλης μετανάστευσης από την πατρίδα όρισαν να ζήσω σε πολλές ξένες χώρες και να καταλήξω σε μια από αυτές για τα γεράματα μου που διανύω αυτά τα χρόνια. Όπως ο καθένας από εμάς τους μετανάστες που εδώ αποκαλούν “ομογενείς” έχω την δική μου διαφορετική ιστορία από όλες τις άλλες. Έχουμε όμως όλοι μας και πολλά κοινά. Αναγκαστήκαμε να εγκαταλείψουμε την πατρίδα από ανάγκη, οποιαδήποτε και αν ήταν αυτή, οικονομική, πολιτική η άλλη και επωφεληθήκαμε από την φιλοξενία φίλων λαών που αν κάναμε προσπάθεια να αφομοιωθούμε κοινωνικά μας φιλοξένησαν και μας έκαναν φίλους και συμπολίτες. Και αυτό χωρίς να μας εμποδίσουν να διατηρήσουμε την Εθνική μας ταυτότητα. Ήταν τότε που διάβασα και την σύγχρονή ιστορία μας από τις πηγές τους και αντελήφθην πόσο διαφορετική ήταν αυτή που διδάχτηκα στο σχολείο.

Μια τέτοια εμπειρία μου έδειξε ορισμένα πράγματα που ίσως όσοι έζησαν στην Ελλάδα δεν είχαν την ευκαιρία να δουν, κυρίως πως αντιλαμβάνεται ο απλός ξένος πολίτης  κάθε τι Ελληνικό. Καταρχήν επειδή η μυθολογία τους και οι βάσεις των πολιτικών τους συστημάτων έχουν Ελληνικούς όρους, ιδέες και νοήματα οι άνθρωποι έχουν μια αγνή αγάπη για την έννοια Ελλάδα μια και την μαθαίνουν και την θεωρούν μέρος της πολιτιστικής τους κληρονομιάς. Μια Ελλάδα βεβαίως που δεν υπάρχει πια αλλά που ονειρεύονται να επισκεφτούν για να την θαυμάσουν μέσα από τα  ερείπια των μοναδικών  έργων εκείνης της εποχής. Και κάθε ένας από αυτούς τους επισκέπτες, αν τύχει να βρεθεί στην χώρα μας σε ειρηνική περίοδο, πέφτει στην παγίδα του μοναδικής ομορφιάς τοπίου με το φως και τα χρώματα που προσφέρει το κλίμα της και γίνεται εφόρου ζωής ένας Άγγελος ενός ονείρου που έζησε για τους συμπατριώτες του. Αυτή η αντίληψη που εδράζεται στην προσωπικότητα αυτών των ανθρώπων μια και μεταδίδεται από την πλέον τρυφερή ηλικία με τους μύθους είναι στην ουσία αυτό που συχνά εδώ στην χώρα μας και σε δύσκολες στιγμές αποκαλούμε Θεό της Ελλάδας και που πολλές φορές μας έβγαλε από δύσκολες περιπέτειες που προκαλούμε μόνοι μας. Αυτοί είναι και οι λόγοι που πολλοί από εμάς τους ομογενείς ερχόμαστε στην Ελλάδα συχνά και πληγωνόμαστε με αυτά που συμβαίνουν

Αλλά μαζί με αυτήν την ιδέα για το Ελληνικό ιδεώδες, μια και επισκέπτονται την χώρα μας συχνά, έχουν και μία εντύπωση για τους σύγχρονους κατοίκους αυτής της χερσονήσου. Εδώ δεν πρόκειται για ιδεολογίες και εθνικισμούς. Ξέρουν ότι, όπως και για το δικό τους έθνος, καμία φυλή δεν είναι καθαρή στην Ευρώπη αλλά πέρα από θρησκευτικές και πολιτικές επιρροές τα ήθη και έθιμα όπως και η γλώσσα των κάτοικων παραμένουν διαχρονικά αναλλοίωτα, σημάδι αδιάσειστο κάποιας συνέχειας της φυλής. Και είναι αυτά τα έθιμα όπως η αγνή φιλοξενία, η ανάγκη για ειλικρινή επικοινωνία και τα σημάδια κοινωνικής καταπίεσης, όπως εκφράζονται στην μουσική και την ποίηση του,  που δίνει τις επιπρόσθετες εμπειρίες στον ξένο και τον κάνει να αγαπήσει πέρα από το ιδεώδες και τον σημερινό κάτοικο σαν άτομο.

Τα πράγματα αλλάζουν δραματικά όταν κοιτάξει την κοινωνική δομή. Ξαφνικά τα ίδια φιλόξενα άτομα της φωτίζονται από κανόνες λειτουργίας της που έρχονται από τα βάθη των αιώνων της Οθωμανικής κατοχής, κανόνες που αντισταθήκαν με επιτυχία σε κάθε προσπάθεια αλλαγής τους στην  ιστορία του σύγχρονου Ελληνικού κράτους. Και αυτό ενώ ακόμη και στην ίδια την Τουρκία κάτι αναγεννιέται. Πολιτικές συγκυρίες, όπως η παρούσα και εξωτερικά γεγονότα ντύνουν τους πρωταγωνιστές αυτής της δομής με διάφορα ονόματα κάθε φορά αλλά στην ουσία παραμένουν οι ίδιοι. Οι παίκτες στο παιχνίδι είναι οι αδίστακτοι κοτζαμπάσηδες με το κατεστημένο τους, οι ανήμποροι ραγιάδες που απελπισμένοι γονατίζουν κάτω από τον ζυγό για να επιβιώσουν, αυτοί και οι απόγονοί τους με την ελπίδα μιας αλλαγής, οι αγάδες με το αφιόνι της εξουσίας και ο εξωτερικός παράγοντας που προωθεί τα συμφέροντα του χρησιμοποιώντας πράκτορες του να οδηγούν τα γεγονότα. Ακόμη και ένας απλός παρατηρητής μπορεί να δει αυτή τη δομή σήμερα. Αν κάτι διαφέρει αυτή τη φορά είναι η αδυναμία του κατεστημένου για πλήρη αδιαφάνεια και παραπληροφόρηση από τα εντόπια ΜΜΕ καθώς ο απλός πολίτης έχει πολλούς και διεθνείς διαύλους επικοινωνιών.

Με αυτό το υπόβαθρο φτάνοντας στην Αθήνα πριν λίγες μέρες προσπαθώντας να πάρω μια ιδέα του πως πληροφορείται ο πολίτης από τα εθνικά ΜΜΕ για τις εξελίξεις στράφηκα προς την τηλεόραση και έμεινα άφωνος. Από τα έξη δυαδικά ιδιωτικά κανάλια που έχω πρόσβαση τα τέσσερα, και μάλιστα μεγάλης ακροαματικότητας, εκπέμπουν σειρές που ομιλούν στην Τουρκική γλώσσα σε πολύ μεγάλα διαστήματα. Επί πλέον όλα αναμασούν στα παράθυρα τους τα ίδια πολιτικά και οικονομικά θέματα μέσα σε σύγχυση λες και έχουν βαλθεί να κρατήσουν τους πολίτες αιωρούμενους σε ένα νέφος αβεβαιότητας, ανασφάλειας και απελπισίας. Δεν μπόρεσα παρά να το συνδυάσω με την κατάντια της γλώσσας μας από τα πειράματα του αριστερόστροφου πνευματικού μας κόσμου και την λαίλαπας της αγγλοσαξονικής κουλτούρας. Έψαξα να βρω κάποιο σχόλιο στα ΜΜΕ για αυτή την κατάσταση χωρίς επιτυχία. Και μετά το μυαλό μου πήγε στον Τούρκο στοχαστή και νυν υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας για την αξιόλογη δουλειά του γύρω από το Νέο-οθωμανικό Δόγμα και κατέληξα ότι το Έθνος δεν έχει πολύ χρόνο εάν δεν θέλει να μεταβληθεί σε “ομογένεια” στο παλαιό Ελληνοεβραικό μοντέλο.

Θα διακινδυνεύσω λοιπόν μια παρατήρηση γύρω από τα όσα συμβαίνουν στην Ελληνική κοινωνία σήμερα. Οι ξένοι ιθύνοντες έχουν δυσκολία με τους πολίτες των χωρών τους να ωθήσουν την Ελλάδα κάτω από μια νέα Οθωμανική ομπρέλα γιατί αυτό θα θεωρηθεί μέγιστο πολιτιστικό πλήγμα για τον Δυτικό κόσμο, προσπαθούν επομένως να βοηθήσουν τους απλούς Έλληνες να πραγματώσουν το όνειρό τους και να ενσωματωθούν πλήρως με την κοινωνία των Ευρωπαϊκών χωρών. Και αύτη η υποστήριξη είναι αποφασιστικής σημασίας. Οι συζητήσεις και αποφάσεις για την διαχείριση της οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα είναι απόρροια της πολιτικής βούλησης του Δυτικού κόσμου για την Ελλάδα. Το πρόβλημά είναι οι αντιδρούσες Οθωμανικές δομές της Ελληνικής κοινωνίας που δεν έχουν απέναντι τους το αντίπαλο δέος και αυτό μόνον οι απλοί Έλληνες πολίτες μπορούν να το λύσουν. Πρέπει να καταλάβουν όμως ότι χωρίς να σπάσεις αυγά ομελέτα δεν γίνεται

The European Ostrich Syndrome

As an observer of political events in Brussels and in my home country, Greece, that I visit often and can testify to a rapidly collapsing social tissue, I am looking at developments at the two extremes, the highest point of European decision making and the lowest point of the citizen of a country in Southern Europe under extreme duress. I cannot help but taken aback by the inconsistent and ineffective attempts to fend off attacks on the Euro and the European Union itself. These attacks are driven by speculative forces liberated till now from state regulation and supervision mainly but not solely due to globalisation of untouchable modern financial services.


So many resources, so much time and political capital are spent looking at parts of a reality that cannot be tackled in slices. European institutions, with a mild support from the other side of the Atlantic and a lot of signs of guilt, focus on tackling the economy, energy, environment, immigration, multiculturalism, global competition, the future of the European social model and other dimension of the European experiment. But resist in attacking frontally the obvious core of all of that; the future of the European Union as an entity that needs to be equipped with a strong and clear political identity, a no-go debate area in the past.

The elites of European affairs from all member states and Brussels liked to hide behind the premise that EU has evolved and prospered through crisis. But it is fair to say that today’s crisis does not resemble with any of the past, being much deeper and immeasurably broader whilst the rest of the world is moving very fast into the future.

Start with the challenges in the financial world and the economy as an example. Everybody recognised early the wedge north-south in economic performance as well as the immaturity of financial infrastructures and mismanagement of public administration resources and finances in the South. The phenomenon did not fall from the sky overnight. Member states have been monitoring the gaping chasm increasing through the years even before the Euro experiment was decided in the early 90s. However, beyond broad and ambiguous agreements on financial flows, actions to manage this phenomenon was member states prerogative dealt with at intergovernmental fora under the principle of non interference in each other’s political affairs. This has now led to some members having lost a major part of their sovereignty to transnational and international institutions. They are driven mainly by global financial forces poorly regulated, in spite reactive attempts by the other members to salvage and to the detriment of social and political stability in all EU member states.

Then looking at the migration issue, in our view probably more serious and potentially explosive, we have also ample evidence of the realisation that the multicultural experiment has failed, at least for flows from countries outside Europe with radically different cultures. The ease of integrating immigrants of Southern Europe with strong cultural affinity to the North in the fifties and sixties was a misleading indicator. But we still see little concerted action for the development of a comprehensive policy that will balance European society’s capacity to absorb and integrate resources it really needs with the reality of existing minorities across the EU, the disproportionate influx pressures of Border States and the protection of people in genuine need of political asylum. The spectacular increase of popularity of far right parties across Europe is a sure sign that a serious threat is underestimated. And yet this area remains mainly a member state prerogative with accelerating friction between members as recently between Italy and France or Greece and Spain with all the others earlier.

Similar evidence for lack of European political momentum exists in other areas such as energy, environment, global competition and the future of the European social model. The common denominator in all this is lack of cohesion of member states.

It is easy to say that the EU lacks political leadership but this is unfair. Some of the more mature EU countries leaders today have shown more than adequate capacity to lead an evolving Europe on the pattern of the past. The problem is that the EU today stands at a critical juncture. It is facing major ascending competitive forces on the world arena and starker opportunities and threats to its survival. It thus needs a change of gear in its path towards a deeper integration to project its political and economic weight.

Europe has the leadership capacity to move on but needs a major campaign of communication to citizens across the EU that will project these opportunities and threats to a politically integrated Europe compared to those to a segmented one. The view for financial sacrifice of the North and severe fiscal and social discipline in the South is too simplistic to be convincing to either side in reasoning for a move towards a much deeper integration. It needs a campaign that will be a European one where the member states will fall in line with this one message and will not deviate in interpretation confusing it for national political gains. It will amply shed light to the citizen’s behavior as ostrich against an oncoming storm. The difficulties for such a move are not underestimated but it is perhaps now more critical than ever before to revive the vision of our forefathers for an integrated European society with a strong cohesion as the best guarantee for the future of our children. They will live in a world that offers plenty of opportunities but could be a lethal threat for isolated peoples of the European continent.



K. P. Vlahodimos 24 April 2011

Ενέργεια στον 21ο αιώνα

Τόσα έχουν ήδη γραφτεί για τις «ενεργειακές ανάγκες» καθώς η ανθρωπότητα προχωρεί σε αυτόν τον αιώνα και το ενδιαφέρον αυξάνεται. Κάθε ειδικός στον τομέα εκφράζει απόψεις, και όπως η συζήτηση γίνεται εντονότερη ο κίνδυνος υπερπληροφόρησης είναι προφανής. Έχοντας πλήρη συνείδηση του κινδύνου επιβάρυνσης αυτού του κλίματος, ο στόχος του παρόντος άρθρου είναι να προβάλλει τις παγκόσμιες τάσεις προς ένα όραμα ελπίδας για την ενεργειακή πρόκληση απευθυνόμενο στον ενημερωμένο αναγνώστη. Η πρόταση στηρίζεται πάνω σε εξελίξεις σχετικών τεχνολογιών και δημογραφικές και περιβαλλοντικές πιέσεις. Θεωρεί ότι η τελική λύση πέρα από τα μέσα του αιώνα θα αφορά αποκλειστικά περιβαλλοντολογικά ουδέτερες τεχνολογίες που μιμούνται φυσικές διαδικασίες όπως η πυρηνική σύντηξη. Θέτει το ζήτημα σε παγκόσμια προοπτική κρατώντας σε ισορροπία τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες πιέσεις καθώς η πρόκληση αφορά άμεσα το σύνολο του πλανήτη. Θεωρεί βέβαιον ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα συμμετάσχουν άμεσα, με αυξανόμενο δυναμικό επιρροής.




Ορισμένα αναμφισβήτητα δεδομένα συμβάλουν στη δημιουργία ενός πλαισίου. Το ευκολότερο για να ξεκινήσει κανείς είναι τα δημογραφικά στοιχεία. Εκτός αν συμβούν μείζονα καταστροφικά επεισόδια, είμαστε βέβαιοι ότι στα μέσα αυτού του αιώνα ο πληθυσμός του πλανήτη θα πλησιάζει τα 10 δισ. ψυχές, μια αύξηση περισσότερο από 50%. Πιο σημαντικά, το κατά κεφαλήν εισόδημα, παράγοντας άμεσα συνδεδεμένος με την αύξηση του πληθυσμού, θα πραγματοποιήσει μια πιο θεαματική ανάπτυξη. Και μια τέτοια ευημερία αναπόφευκτα θα αυξήσει ανάλογα τις προσδοκίες για τα πρότυπα διαβίωσης. Δεν χρειάζονται λεπτομερή στατιστικά στοιχεία για να συνειδητοποιήσει κάνεις ότι η επακόλουθη αύξηση της ζήτησης για ενέργεια βάζει πολλά από τα σημερινά πολυσυζητημένα θέματα όπως τις εκπομπές CO² και την προκύπτουσα ζημία στο περιβάλλον σε ένα δευτερεύοντα ρόλο πίσω από την πρόκληση των ενεργειακών αναγκών. Η ανθρωπότητα χρειάζεται ένα όραμα σε υψηλότερο επίπεδο.



Στη δημόσια συζήτηση, βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες προκλήσεις ενεργειακών αναγκών είναι συχνά συγκεχυμένες, δημιουργώντας ένα ομιχλώδη ορίζοντα και έτσι λίγη πιθανότητα για ένα σαφές όραμα ελπίδας στον ενδιαφερόμενο πολίτη. Είναι σαν η επιστημονική κοινότητα και οι πολιτικές ηγεσίες να έχουν την πρόθεση να ασχοληθούν με μια πρόκληση που θεωρούν ιδιαίτερα πολύπλοκη στο απόρρητο, αφήνοντας τους πολίτες στο σκοτάδι. Και τούτο ενώ υπάρχουν πολλές ενδείξεις πενιχρού συντονισμού τους και πιο σημαντικά, αναποτελεσματικές ή ανύπαρκτες θεσμικές δομές παγκόσμιας διακυβέρνησης για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα, ενώ ταυτόχρονα διαπιστώνεται θεαματική αύξηση του επιπέδου γνώσεων του μέσου ατόμου που ενδιαφέρεται για τις εξελίξεις και των τηλεπικοινωνιών.



Εάν υπάρχουν σχετικές στρατηγικές δράσης και επικοινωνίας, έχουν πολύ μικρή αποτελεσματικότητα. Είμαστε όλοι πάνω σε μια μικρή καταπονούμενη πλατφόρμα και χρειαζόμαστε απεγνωσμένα παγκόσμια συναίνεση. Το κίνημα των μη κυβερνητικών οργανώσεων έχει δείξει αρχικά τον δρόμο, αλλά τα περισσότερα από τα μέλη του δεν έχουν παγκόσμια εμβέλεια και ορισμένα έχουν πολιτικοποιηθεί με στενούς στόχους καθιστάμενα μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης. Το κοινό φαίνεται να έχει σοβαρές αμφιβολίες για την επάρκεια των επιστημονικών γνώσεων για σημαντικά θέματα όπως η κλιματική αλλαγή και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κατά συνέπεια δυστυχώς επιλέγει, για προληπτικούς λόγους, την καθιέρωση αυστηρών κανονισμών με μεγαλύτερη πιθανότητα άσκοπης κατασπατάλησης μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων ενώ σε τέτοιες περιστάσεις είναι αναγκαίες σημαντικές και επείγουσες προσπάθειες επιστημονικής έρευνας.



Σε συνδυασμό με αυτήν την έλλειψη ερευνητικών πόρων, κάνεις διακρίνει μια αυξανόμενη πολιτικοποίηση της επιστήμης με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες. Η ιστορία, ακόμη και πρόσφατα, γεμίζει με τέτοια φαινόμενα. Αυτά δεν προέρχονται μόνο από μέλη της ακαδημαϊκής κοινότητας καθοδηγούμενα από μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα ή από κυβερνήσεις. Το κίνημα των μη κυβερνητικών οργανώσεων αποτελεί επίσης παράγοντα. Ένα κίνημα που ξεκίνησε με ιδανικά και έχει συμβάλει πολύ θετικά στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής σταδιακά εμφανίζει περιπτώσεις πολιτικοποιημένης επιστήμης που συχνά το αποξενώνει από αυτά τα ιδανικά.



Δύο επιπλέον παράγοντες επιδεινώνουν την κατάσταση. Ο πρώτος είναι η αντίληψη ότι η ενεργειακή επάρκεια ελέγχεται από μια μικρή μειοψηφία από ισχυρά ιδιωτικά συμφέροντα και έθνη. Υπάρχουν πολλά στοιχεία που ωθούν ένα παρατηρητή να συμφωνήσει. ΜΜΕ γεμίζουν με ειδήσεις για γεγονότα που δείχνουν σημαντικά οικονομικά, εθνικά και μερικές φορές συντεχνιακά συμφέροντα ενεργά στο παιχνίδι. Αλλά ο κόσμος σε μεγάλο βαθμό είναι απίθανο μακροχρόνια να αποδεχθεί αυτή την κατάσταση. Κατά συνέπεια, το σημερινό πρότυπο της κοινωνικού καπιταλισμού θα βρίσκεται υπό αυξανόμενη πίεση καθώς κοινωνικό-πολιτικά ρεύματα από τις αναπτυσσόμενες περιοχές κάνουν έκδηλη την επιρροή τους.



Ο δεύτερος παράγων είναι ο αναγκαία μακρός ορίζων προγραμματισμού που απαιτείται για διαρθρωτικές αλλαγές στις δομές ενεργειακού εφοδιασμού. Από τα κλασικά ορυκτά καύσιμα έως την πυρηνική ενέργεια, οι εγκαταστάσεις παραγωγής απαιτούν πολλά χρόνια σχεδιασμού, προγραμματισμού και κατασκευής πριν τεθούν σε λειτουργία. Παρόμοιες μεταβολές στο σύστημα διανομής είναι βέβαιον ότι θα έχουν σημαντικές επιπτώσεις στους τρόπους που λειτουργούν οι κοινωνίες σήμερα.



Επομένως, δημιουργείται η ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σχέδιο για την αντιμετώπιση των ενεργειακών αναγκών στη μέση του αιώνα. Για τον καθορισμό του διαχωρίζεται η παραγωγή της ενέργειας από την διανομή της και τους τρόπους κατανάλωσης για ευελιξία στον καθορισμό αντίστοιχων πολιτικών και στρατηγικών. Η ενέργεια θα παράγεται σαν ηλεκτρική για άμεση κατανάλωση ή σαν παράγωγό της ως υδρογόνο/οξυγόνο για κατανάλωση σε ειδικές περιπτώσεις. Έτσι η διαχείριση των παραμέτρων παραγωγής καθίσταται ανεξάρτητη από την αποθήκευση και τα δίκτυα διανομής που θα εξελιχτούν σύμφωνα με γεωγραφικές και κοινωνικές ανάγκες. Βάση της είναι η παραγωγή άφθονης ενέργειας από πόρους χωρίς επιβάρυνση CO². Βεβαίως κανείς δεν αμφιβάλει για τις δυσκολίες, την πολυπλοκότητα στις λεπτομέρειες του σχεδιασμού, τις προκλήσεις για την επιστημονική κοινότητα και την πολιτική ηγεσία καθώς και το γιγαντιαίο ποσό πόρων που απαιτούνται ιδίως στις αρχές της μετάβασης.



Για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχει αριθμός γνωστών και μακροπρόθεσμα βιώσιμων τεχνολογιών που απαιτούν περισσότερη έρευνα για την βελτίωση της αποτελεσματικότερης χρήσης τους. Περιλαμβάνουν την ηλιακή τεχνολογία (ηλεκτρικών στοιχείων η εστιακών εγκαταστάσεων υψηλών θερμοκρασιών), την πυρηνική τεχνολογία σχάσης και σύντηξης, την γεωθερμική τεχνολογία, την αιολική, την τεχνολογία κυμάτων και άλλες πιο εξωτικές τεχνολογίες όπως διαστημικά πλαίσια. Οι τεχνολογίες αυτές είναι πράγματι μη CO² ρυπογόνες και ουσιαστικά ανεξάντλητες. Αλλά και τεχνολογίες ορυκτών πόρων θα συνεχίσουν να συμβάλλουν ιδίως αυτές που αφορούν αποθήκευση και ανακύκλωση του CO². Τέλος τεχνολογίες παραγωγής υδρογόνου/οξυγόνου ως μέσων αποθήκευσης ενέργειας θα προσαρτηθούν σε αυτή τη βάση.



Μολονότι στην περίπτωση της αιολικής και ηλιακής τεχνολογίας ηλεκτρικών στοιχείων ενδέχεται να εξελιχθούν μικρής ισχύος επί τόπου μονάδες, όπως σε χώρες σαν την Ελλάδα όπου δεν υπάρχουν βαριές ενεργοβόρες βιομηχανίες, τελικά οι μεγάλης κλίμακας ποιο αποτελεσματικές εγκαταστάσεις παραγωγής, στηριζόμενες στις τεχνολογίες ηλιακών εστιακών εγκαταστάσεων υψηλών θερμοκρασιών, στον άνθρακα, την πυρηνική σχάση και προοδευτικά σύντηξη θα είναι αυτές που θα επιφορτιστούν τον κύριο όγκο παραγωγής για τη γενική ζήτηση σε πολυπληθυσμικά και βιομηχανικά κέντρα. Θα είναι επίσης αυτές που θα ενσωματωθούν πλήρως σε ένα υπεραγώγιμο δίκτυο διανομής προκειμένου να καλυφτούν γεωγραφικές αιχμές στη ζήτηση σε παγκόσμια επίπεδο.



Καθεμία από αυτές τις τεχνολογίες αντιμετωπίζει σήμερα σοβαρότατα αλλά διαφορετικά εμπόδια.



Ηλιακά πλαίσια πυριτίου σήμερα απαιτούν μεγάλους χώρους και είναι πολύ μικρής απόδοσης. Συνεχής ταινίες πυριτίου και άλλων υλικών με παρόμοιες ηλεκτρικές ιδιότητες αλλά υψηλότερες αποδόσεις θα εμφανιστούν καθώς η έρευνα στον τομέα αυτόν εντείνεται, αλλά αρχικές επενδύσεις εγκατάστασης απαιτούν σημαντικές επιδοτήσεις, που υπερβαίνουν κατά πολύ την τρέχουσα άτολμη υποστήριξη από τις κυβερνήσεις.



Ηλιακές εστιακές εγκαταστάσεις υψηλών θερμοκρασιών σε γεωγραφικές περιοχές υψηλής ηλιοφάνειας θα αναπτυχτούν παράλληλα με την εγκατάσταση υπρεραγώγιμων δικτύων μεταφοράς καθώς πολλές από αυτές τις περιοχές θα βρίσκονται μακριά από ενεργοβόρα κέντρα.



Καθώς οι σχετικοί κίνδυνοι εκτιμούνται ακριβέστερα και παρά το τελευταίο σοβαρότατο ατύχημα της Φουκουσίμα οι τεχνολογίες πυρηνικής σχάσης και σύντηξης αναπτύσσονται πάλι, αργά αλλά σταθερά, με ελπιδοφόρες προοπτικές παρά τις εκ διαμέτρου αντίθετα παγιωμένες θέσεις ειδικών συμφερόντων και ιδεολογιών. Η πίεση από τέτοιες ομάδες έχει οδηγήσει σε πόλωση που μόνο σοβαρό πολιτικό κεφάλαιο, που σιγά σιγά διατίθεται, μπορεί να μειώσει και τα εμπόδια που είχαν παγώσει αυτές τις τεχνολογίες και εκμηδένισαν την έρευνα στον τομέα τους να αποσυρθούν.



Οι άλλες μη CO² ρυπογόνες τεχνολογίες πιθανόν να έχουν σχετικά μέτρια συμβολή σε παγκόσμια κλίμακα όσο και αν είναι περιβαλλοντικά ελκυστικές.



Ορυκτά καύσιμα θα εξακολουθήσουν να παρουσιάζουν σοβαρό δυναμικό, ιδιαίτερα για τη μεταβατική περίοδο προς το μέσον του αιώνα. Αυτό υπό την προϋπόθεση αποθήκευσης CO² με την περαιτέρω ανάπτυξη σχετικών τεχνολογιών. Επιπλέον, θέτοντας κατά μέρος επενδύσεις για τη μετατροπή του CO² πάλι σε αδρανή προϊόντα άνθρακα και οξυγόνου δεν είναι πρόταση τόσο εξωπραγματική όσο ακούγεται. Τα αποθέματα υδρογονανθράκων θα συνεχίσουν να μειώνονται με επιπτώσεις αρχικά στην αγορά της ενέργειας αλλά σταδιακά θα περιοριστούν στην τροφοδοσία πρώτων υλών στην χημική βιομηχανία.



Τέλος με τις αναπτυσσόμενες τεχνολογίες για την απευθείας μετατροπή ηλεκτρικής ηλιακής ενέργειας σε υδρογόνου/οξυγόνο θα επιτευχθεί μεγάλης κλίμακας αποθήκευση ενέργειας, σαν ρυθμιστική παράμετρος ακμών ζήτησης η για καταναλωτές αποκεκομμένους από τα κύρια δίκτυα διανομής.



Η εστίαση της παραγωγής σε δύο μόνο χρησιμοποιήσιμες μορφές ενέργειας: ηλεκτρικής, και των παράγωγων της μέσων αποθήκευσης, υδρογόνου/οξυγόνου θα απλοποιήσει την παραγωγή και διανομή, θα εισαγάγει τεράστιες οικονομίες κλίμακας και θα επιτρέψει την εκμετάλλευση του γεγονότος ότι σήμερα μεγάλες περιοχές του κόσμου έχουν ακόμη εμβρυακές υποδομές. Αυτό προσφέρει ευκαιρία άμεσης εφαρμογής σε αυτές των τελευταίων τεχνολογιών. Υφιστάμενες εγκαταστάσεις παραγωγής, διανομής και αποθήκευσης μη ηλεκτρικής ενέργειας θα αποσυρθούν σταδιακά με κατάλοιπα μόνο για ειδικές συνθήκες.



Η διασύνδεση των μεγάλων μονάδων παραγωγής μέσω ενός παγκόσμιου υπεραγώγιμου δικτύου εξαιρετικά χαμηλών απωλειών, όπως αναφέρεται ανωτέρω, θα είναι επίσης η σπονδυλική στήλη του συστήματος διανομής. Σε αυτήν θα απορροφηθούν τα υπάρχοντα περιφερειακά δίκτυα προς τον καταναλωτή.



Καταναλωτές ενέργειας θα ταξινομηθούν σε δύο κατηγορίες. Αυτοί που θα είναι συνδεδεμένοι άμεσα με το ηλεκτρικό δίκτυο και αυτοί με μη απευθείας σύνδεση που θα πρέπει να αποθηκεύουν ενέργεια, καθώς θα λειτουργούν ανεξάρτητα από το δίκτυο.



Για την πρώτη κατηγορία, δεδομένης της αποδοτικότητας της άμεσης χρήσης της ηλεκτρικής ενέργειας, η μέθοδος θα προβλέπει βασικές αρχές. Για παράδειγμα, οι μέσων και μακρών αποστάσεων ηπειρωτικές μεταφορές θα πραγματοποιούνται στην ξηρά σιδηροδρομικώς. Τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα αυτό σίγουρα θα ανταποκριθούν στην πρόκληση για ικανοποιητικές λύσεις. Ανάπτυξη των κατάλληλων υποδομών ωστόσο θα απαιτήσει σημαντικούς πόρους και χρόνο για να αποδώσουν. Μέρος από τις υφιστάμενες οδικές υποδομές, με κατάλληλες μετατροπές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να μειωθεί το φόρτο νέων επενδύσεων.



Συνδεδεμένο με αυτή την υποδομή, σύστημα κινητικότητας μικρής απόστασης θα εξασφαλίζεται από ηλεκτρικά οχήματα συσσωρευτών με τα κατάλληλα χαρακτηριστικά για εκπλήρωση αυτής της αποστολής. Θα είναι επίσης συμπληρωματικά στις αστικές ανάγκες μετακίνησης που θα προσφέρονται από εξειδικευμένες ηλεκτροκίνητες υπηρεσίες για το κοινό. Τέτοιες αλλαγές απαιτούν μακροχρόνιες και ολοκληρωμένες επικοινωνιακές προσπάθειες διαπαιδαγώγησης σε συνδυασμό με δημοσιονομικές πολιτικές για την πραγματοποίηση δραματικής αλλαγής της συμπεριφοράς του κοινού στην κινητικότητα, την ελευθερία της κυκλοφορίας και το ρόλο των σύγχρονων τηλεπικοινωνιών.



Όλοι οι άλλοι άμεσα συνδεδεμένοι καταναλωτές όπως τα κτίρια, οι δρόμοι και οι βιομηχανικές εγκαταστάσεις θα χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια. Απαιτείται περισσότερη έρευνα για τη μεταβατική περίοδο ώστε να χρησιμοποιηθεί κάθε δυνατή ευκαιρία για την παραγωγή εις το μέγιστο συμπληρωματικής ηλεκτρικής ενέργειας επί τόπου και ανακαίνιση της υπάρχουσας υποδομής με σύγχρονη παθητική προστασία στη κατανάλωση ενέργειας με συνέπεια μείωση της επιβάρυνσης στο δίκτυο.



Οι μη συνδεδεμένοι άμεσα καταναλωτές είναι κυρίως οχήματα μακρών αποστάσεων και τοπικής διανομής εμπορευμάτων. Η περίπτωσή τους απαιτεί ένα επιπλέον στάδιο ενεργειακής μετατροπής, καθώς θα χρησιμοποιούν υδρογόνο/οξυγόνο σαν καύσιμα και τροποποιημένες εγκαταστάσεις προώθησης. Η αποθήκευση του υδρογόνου σε μικρή κλίμακα δεν είναι μια απλή τεχνική πρόκληση, εξ ου η ανάγκη ανάπτυξης τέτοιων υποδομών ως επί το πλείστον για υπερωκεάνιες μεταφορές και εξειδικευμένα κέντρα τοπικής διανομής. Τέτοια οχήματα, όπως πλοία και αεροπλάνα, θα χρησιμοποιηθούν κυρίως για υπερωκεάνιες διηπειρωτικές μεταφορές.



Για τέτοιες μελλοντικές εξελίξεις επίγνωση της πραγματικότητες του σήμερα είναι κρίσιμη. Αφενός, οι σύγχρονες τηλεπικοινωνίες έχουν κάνει τον κόσμο μας να μοιάζει περισσότερο ότι πράγματι είναι, δηλαδή ένας μικρός πλανήτης ή όπως μερικές φορές τον αποκαλούμε, ένα χωριό. Από την άλλη, κανείς κατακλύζεται από την ποικιλία ιστοριών, πολιτισμών, και κοινωνικό-πολιτικών και οικονομικών συστημάτων που καλούνται να συνυπάρξουν. Το φαινόμενο της παγκοσμιοποίησης, οδηγούμενο προς το παρών μόνο από οικονομικές δυνάμεις, δημιουργεί τεράστιες εντάσεις σε κοινωνικές και πολιτικές διαστάσεις. Έλλειψη αποτελεσματικών παγκόσμιων θεσμών δείχνει ότι η ανθρωπότητα έχει βάλει το κάρο και τον αναβάτη του να τραβάει το άλογο. Και όμως η ευκαιρία να αναπτυχτεί ένα σαφές παγκόσμια ισορροπημένο όραμα για επάρκεια ενέργειας οικοδομείται με πολλαπλές τοπικές και περιφερειακές τάσεις. Η ανάγκη για την ανθρωπότητα να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση μέχρι τη μέση του αιώνα είναι μοναδική, μη επαναλαμβανόμενη και επιβεβλημένη.



Σήμερα οι αναπτυγμένες δυτικές χώρες εξακολουθούν να κατέχουν σημαντικό τεχνολογικό και οικονομικό προβάδισμα αλλά το υπόλοιπο του πλανήτη τις πλησιάζει. Κοινωνικό-πολιτικά συστήματα ξένα προς τις δυτικού τύπου δημοκρατίες τις ανταγωνίζονται. Το δυναμικό ανάπτυξης και οι αριθμοί είναι σαφώς υπέρ του υπόλοιπου πλανήτη. Ιστορικές μνήμες ελλοχεύουν αμοιβαία καχυποψία και μερικές φορές εχθρότητα. Αλλά τα δύο μέρη βλέπουν ότι εάν δεν ασχοληθούν με παγκόσμιες προκλήσεις όπως η ενεργειακή επάρκεια, και συμφωνήσουν για ένα σαφές όραμα, θα βρεθούν σύντομα προ μεγάλων συγκρούσεων με καταστροφές σε κλίμακα που ξεπερνά τη φαντασία.



Στοχαστές των παγκόσμιων υποθέσεων ωθούν προς αυτή την κατεύθυνση συνεννόησης. Βλέπουν να αναδύεται μια νέα ισορροπία όταν η κατανομή του πλούτου στις κοινωνίες δεν θα είναι πολύ διαφοροποιημένη σε όλες τις ηπείρους και ως συνέπεια ζήτηση για ενέργεια κατά τη μεταβατική περίοδο θα διαφέρει ριζικά από περιοχή σε περιοχή. Οι φτωχότερες περιφέρειες θα απαιτήσουν πολύ περισσότερο. Και εδώ έγκειται η ευκαιρία. Εάν η διεθνής κοινότητα καταφέρει να ανταποκριθεί στις ανάγκες αυτές, τις περιβαλλοντολογικές πιέσεις και τις συνέπειες όσον αφορά την αλλαγή του κλίματος με τις τεχνολογίες του μέλλοντος, η έλλειψης εμπιστοσύνης και πικρία μπορούν να μειωθούν σημαντικά.



Από αυτό προκύπτει ότι κατά τη μετάβαση στο όραμα της άφθονης και περιβαλλοντικά αποδεκτής ενέργειας, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για αποτελεσματικούς παγκόσμιους φορείς διαρθρωμένους για αυτόν τον αιώνα. Υφιστάμενοι διεθνείς φορείς έχουν σχεδιαστεί και σε ορισμένο βαθμό, έχουν καταφέρει να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του δεύτερου μέρους του προηγούμενου αιώνα. Υπάρχουν όμως σαφείς ενδείξεις ότι, εάν δεν αναδιαρθρωθούν εκ βάθρων, δεν θα είναι σε θέση να διαχειριστούν τον κόσμο των επερχόμενων πενήντα χρόνων. Οι ίδιοι οι φορείς το έχουν αναγνωρίσει και σχεδιάζουν αλλαγές, αλλά εκτός εάν μεγάλα έθνη, στα υφιστάμενα και μελλοντικά φόρα, όπως G8+ και G20 παράσχουν κατεύθυνση, σχέδια εκτέλεσης και ανεπιφύλακτη υποστήριξη πολύ λίγο θα αλλάξει.



Τέλος, κοιτάζοντας την μεταβατική περίοδο, πρέπει κανείς να κάνει μια σοβαρή παρατήρηση. Κάθε σημαντική αλλαγή κατεύθυνσης στους βασικούς άξονες ενεργειακής πολιτικής πρέπει να λάβει υπόψη τα περιθώρια ελαστικότητας της βιομηχανικής και κοινωνικής βάσης να την απορροφήσει χωρίς καταστροφικές συνέπειες. Γι`αυτό εφαρμογή ενός σχεδίου μετάβασης το νωρίτερο είναι επιτακτική ανάγκη. Επιπλέον, πρέπει να επιχειρηθεί επικοινωνιακή προσπάθεια καθοδηγούμενη από αξιόπιστο διεθνή φορέα με απλά μηνύματα επικεντρωμένα στους διάφορους πληθυσμούς. Κίνδυνοι εμπεριεχόμενοι στο σχεδιασμό και τις τεχνολογίες πρέπει να αποσαφηνιστούν. Ζούμε στον 21ο αιώνα και η διαφάνεια είναι ζωτικής σημασίας.



Βεβαίως η παρούσα θεώρηση δεν είναι μοναδική. Ο σκοπός της είναι να προκαλέσει διάλογο προς καλλίτερες εναλλακτικές και να ωθήσει μικρές αλλά με δυναμικά πλεονεκτήματα για τον ενεργειακό κόσμο του μέλλοντος χώρες σαν την Ελλάδα να εμβαθύνουν εγκαίρως στις ευκαιρίες που προσφέρουν αυτές οι κοσμογονικές αλλαγές.



Εν κατακλείδι, μια κρίσιμη απαίτηση για ένα ‘όραμα’ στον τομέα των ενεργειακών αναγκών του αιώνα του υδρογόνου είναι η άμεση χρησιμοποίηση του διατιθέμενου χρόνου σε συνδυασμό με ανάληψη κίνδυνων από την πολιτική και επιστημονική ηγεσία σε παγκόσμια επίπεδο. Ο συντάκτης εκφράζει την λύπη του αν το περιεχόμενο του παρόντος άρθρου δείχνει απαισιόδοξο. Ωστόσο, είναι αμφίβολο αν τα σημερινά παγκόσμια θεσμικά όργανα, οι δυνάμεις της αγοράς των σύγχρονων καπιταλιστικών και μη καπιταλιστικών συστημάτων και οι παγιωμένες θέσεις των κυριότερων προμηθευτών ενέργειας προσφέρουν το πιο αποτελεσματικό περιβάλλον για την διαχείριση μιας τέτοιας πρόκλησης. Τα παγκόσμια και περιφερειακά φόρουμ πολιτικών ηγετών πρέπει να κινητοποιηθούν προς αποφυγήν δυσμενέστατων συνεπειών μιας αδράνειας στην πρόκληση.



Κ.Π.Βλαχοδήμος

Το Αντίπαλο Δέος

Οι τελευταίες ανταλλαγές μηνυμάτων ανάμεσα στην Δικαστική εξουσία με την Νομοθετική και την Εκτελεστική έριξαν ακόμη περισσότερο φώς και επιβεβαίωσαν την πραγματικότητα της στυγνής κομματοκρατίας που υπομένει η ταλαίπωρη Ελληνική κοινωνία. Επήραμε από μια άλλη γωνία την εικόνα του τέρατος που κατατρώγει τις σάρκες της παρόλο που αυτό δεν ήταν παρά μία ακόμη ένδειξη μετά από τόσες άλλες που έχουν συσσωρευτεί. Το κομματικό κατεστημένο με τα πλοκάμια του είναι ένα καρκίνωμα σε προχωρημένη φάση με καλπάζουσα ανάπτυξη και συνδεδεμένο με κέντρα οικονομικών συμφερόντων που βρίσκονται έξω από την χώρα μας και που απομυζούν το μεγαλύτερο μέρος των πόρων από την κατακρημνιζόμενη χώρα. Στην καρδιά αυτής της διαδικασίας το ανυπέρβλητο χρέος για το οποίο η κοινωνία δεν γνωρίζει λεπτομέρειες και το βαθμό νομιμότητας του, ο διαχρονικός εκμαυλισμός της και η αναπόφευκτη ταχύτατη εξαθλίωση της.


Υπό τις παρούσες συνθήκες δεν διαφαίνεται σοβαρή πίεση για την απαιτούμενη ριζική αλλαγή στην διαχείριση των κρατικών υποθέσεων καθώς το κατεστημένο που τις διαχειρίζεται δεν απειλείται από πουθενά. Αυτό διακρίνεται εύκολα από το γεγονός ότι εν μέσω τόσων δεινών για τον απλό πολίτη διατηρεί ουσιαστικά όλα του τα προνόμια αλώβητα. Αντιδράσεις, όπου εκδηλώνονται, είτε είναι παρακινούμενες από τις παραφυάδες του κατεστημένου για παραπλάνηση και κοινωνική παράλυση είτε είναι αναιμικές καθώς η συνοχή της κοινωνίας έχει καταρρεύσει και ο καθένας αγωνίζεται για τον εαυτό του και την οικογένεια του.

Υπάρχει άραγε ελπίδα ανάτασης και διάσωσης του Έθνους; Ίσως ναι.

Η ιστορία έχει δείξει ότι σε έθνη με μακριά ιστορία υπάρχει πάντοτε το δυναμικό να γεννήσουν το αντίπαλο δέος σε μια ολιγοκρατεία σαν και αυτή που γαλούχησε η χώρα μας, ιδιαίτερα την τελευταία γενιά. Σε παλαιότερο άρθρο μου το έθιξα γράφοντας ` Για τον πολίτη αυτής της χώρας τα περιθώρια για πορεία έξω από τον βούρκο για αυτόν αλλά κυρίως για τους απογόνους του έχουν απελπιστικά στενέψει. Επειδή το πολιτικό κατεστημένο περιλαμβάνει ουσιαστικά όλο το κομματικό φάσμα απομένει μόνον στον ίδιο να δραστηριοποιηθεί πολιτικά, αποφεύγοντας στο μέτρο του δυνατού τη χρήση βίας, για να δημιουργήσει το αντίπαλο δέος. Μπορεί να φαίνεται εξωπραγματικό, μια καθαρή ουτοπία, αλλά δεν πρέπει να είναι. Σίγουρα είναι μια καινούργια εμπειρία για πολλούς από εμάς, ίσως και ξένη για την κουλτούρα μας αλλά μόνο μια συλλογική προσπάθεια με επιμονή, αυτοσυγκράτηση και θάρρος μπορεί να φέρει αποτελέσματα. Κάθε άτομο πρέπει να προσπαθήσει με την βοήθεια της νέα τεχνολογίας επικοινωνιών που έχει αποδείξει την τρομερή της δύναμη, να συμμετάσχει άμεσα στη δημιουργία πολιτικών ομάδων της γειτονίας , του χωριού, της πόλης σε μια διαδικασία που θα έχει σαν μοναδικό σκοπό να αναδείξει την νέα γενιά του πολίτικου, εκπαιδευτικού, συνδικαλιστικού και επικοινωνιακού κόσμου.`

Ίσως θα έπρεπε να εμβαθύνουμε πολύ στην διαδικασία για την εκμετάλλευση αυτού του δυναμικού. Να δραστηριοποιηθούμε για την δημιουργία αντίπαλου δέους που πρέπει να μεταλλαχτεί σε ισχύ που θα υποχρεώσει το πολιτικό κατεστημένο να παραδώσει την διαχείριση της τύχης του έθνους σε μια εναλλακτική ακομμάτιστη ηγετική ομάδα που θα λειτουργήσει με κανόνες εθνικής ενότητας, επαρκεί τεχνοκρατική κατάρτιση και στιβαρές ηγετικές ικανότητες.

Υπάρχουν τρία βήματα για την εκμετάλλευση αυτού του δυναμικού. Το πρώτο, αν πιστέψει κάνεις το βασικό μήνυμα των δημοσκοπήσεων, έχει ήδη συντελεστεί. Πρόκειται για την πλήρη απώλεια εμπιστοσύνης προς το πολιτικό κατεστημένο από την κοινωνία. Περισσότερο από 80% του εκλογικού σώματος στρέφεται εναντίον του. Και σε αυτό το ποσοστό δεν περιλαμβάνονται οι πολύ νέοι που εκπροσωπούν τον δυναμισμό που έρχεται. Είναι ειρωνική παρατήρηση να σημειώσει κάνεις ότι τα περισσότερα ολοκληρωτικά καθεστώτα στην ιστορία πριν κατακρημνιστούν διαχειριστήκαν την κρατική εξουσία με ποσοστά γύρο στο 15% του εκλογικού σώματος που αποτελούσε και την νομενκλατούρα.

Και ενώ αυτό το πρώτο και εξαιρετικά σημαντικό βήμα έχει συντελεστεί και έχει δημιουργήσει τις ευνοϊκές συνθήκες, τα δύο επόμενα βήματα χωλαίνουν. Αφορούν στην διαδικασία με την οποία λαϊκά υποστηριζόμενες ηγετικές ομάδες θα αναδειχθούν και δραστηριοποιηθούν. Είναι τα βήματα που θα αναδείξουν την κεφαλή του κινήματος εναντίον του κατεστημένου. Και εδώ τα αποθέματα από τα οποία θα αναδειχθεί αυτό το ηγετικό δυναμικό σχετικά αδρανούν.

Το δεύτερο βήμα αφορά τους πολίτες που ανήκουν σε αυτά τα αποθέματα που πρέπει να κινηθούν για να βάλουν το Έθνος σε εγρήγορση. Η δραστηριοποίηση τους εμπεριέχει σοβαρούς προσωπικούς κινδύνους. Μερικοί έχουν ήδη αρχίσει να κινούνται, ίσως δειλά. Τέτοιοι πολίτες είναι άνθρωποι του πνεύματος, δημοσιογράφοι, καλλιτέχνες, επιχειρηματίες, ακαδημαϊκοί, τεχνοκράτες και άλλοι εντός και εκτός Ελλάδος, όλοι τους ακομμάτιστοι και σεβαστοί στην κοινωνία σαν πατριώτες. Είναι αυτοί που πρέπει να συγκροτήσουν τις εκκλησίες των απλών πολιτών που είναι κοντά τους για να τους πουν την πραγματική αλήθεια για το μέγεθος της πρόκλησης και τρόπους αντιμετώπισης της, να επικοινωνήσουν μεταξύ τους για να μορφώσουν δομές συναίνεσης, σχεδία και στρατηγικές δράσης.

Το τρίτο βήμα αφορά στις διαδικασίες ανάδειξης, μέσα από τις δομές συναίνεσης από την πλατειά αντιπροσώπευση της κοινωνίας, μιας μικρής ομάδας ανθρώπων με πείρα στην διαχείριση κρατικών υποθέσεων και με αποδεδειγμένες ηγετικές ικανότητες που θα προσβάλλουν το κατεστημένο να παράδοση την διαχείριση του Ελληνικού κράτους καθόσον δεν το εκπροσωπεί πλέον. Καθώς το πρώτο και ποιο δύσκολο βήμα έχει γίνει, με την βοήθεια της νέας τεχνολογίας επικοινωνιών, τα άλλα δύο θα μπορούσαν να χτιστούν παράλληλα και γρήγορα.

Μόνον το χτίσιμο μιας τέτοιας δομής μπορεί να αποτελέσει το αντίπαλο δέος στην ολιγοκρατία του πολίτικου κατεστημένου με τα πλοκάμια του. Κανείς δεν υποτιμά τις δυσκολίες για να πετύχει μια τέτοια προσπάθεια. Όπως ανέφερα στο απόσπασμα από το προηγούμενο άρθρο μου, η προσπάθεια μοιάζει ουτοπιστική και αν ξεκινήσει εμπεριέχει πολλούς κινδύνους, ακόμα και βίαιων συγκρούσεων, αλλά το θέμα είναι ότι όσο περισσότερο καθυστερεί τόσο η λαϊκή εξέγερση, που άρχετε σίγουρα, θα είναι ποιο ανεξέλεγκτη, χαώδης και βίαια προς όφελος εξτρεμιστικών δυνάμεων και από τις δύο πλευρές και αυτό θα μας πάει τρείς γενιές πίσω στο κλίμα του διχασμού και της εξαθλίωσης. Ελπίζω, τουλάχιστον οι γεροντότεροι από αυτά τα δυναμικά στοιχεία που πρέπει να ρισκάρουν και να κινηθούν, αντιλαμβάνονται τι εννοώ.



Κ.Π.Βλαχοδήμος 10 Απριλίου 2011

Η Οργή

Το αίσθημα της οργής των πολιτών μνημονεύεται συχνά από τους σχολιαστές που προσπαθούν να ερμηνεύσουν τα γεγονότα στην Ελλάδα σήμερα. Ίσως θα πρέπει να εντρυφήσει κανείς λίγο περισσότερο σε αυτήν την έννοια, εντοπίζοντας ποιοι είναι οι οργισμένοι, εναντίον ποιών και γιατί. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι χρήσιμο μια και θα μας έβαζε στο δρόμο να σκεφτούμε περισσότερο τις συνέπειες από μια έκρηξη οργής σε μια κοινωνία σαν την Ελληνική.


Αν το μέσο κοινωνικό άτομο μπορούσε να ψάξει για τους λόγους που είναι οργισμένο θα ανακαλύπτει ίσως το ίδιο αλλά και οι παρατηρητές του, που προσπαθούν να αξιολογήσουν αυτή την οργή, τις πιθανές συνέπειες της. Κάνοντας μια απλή θεώρηση της κατάστασης μπορούμε γι αυτό το αντικείμενο να διακρίνουμε διάφορα επίπεδα της κοινωνικής δομής όπου η δυσμενής πραγματικότητα προκαλεί αισθήματα οργής αναμεμιγμένα με άλλα όπως ο φόβος, ο τρόμος και η απελπισία.

Ας αρχίσουμε με το τι συμβαίνει κοντά στο άτομο, την οικογένεια και το στενό του περιβάλλον. Βλέπουμε εύκολα την απαξίωση αυτού του επιπέδου σαν παραδοσιακό θεμέλιο για την συνοχή του κοινωνικού ιστού. Το άτομο ψάχνει για φταίχτες και η οργή του εστιάζεται στους φορείς του αδίστακτου καταναλωτισμού αλλά κυρίως τα κάθε μορφής μέσα ενημέρωσης που πρόβαλλαν αυτό τον τρόπο ζωής πέρα από τις βιοποριστικές του δυνατότητες. Τώρα αρχίζει να βλέπει το χειρίστης ποιότητας όραμα που κτίστηκε από τα ΜΜΕ και που έμαθε να προσδοκά. Και η οργή γίνεται εντονότερη και ποιο σύνθετη γιατί πέρα από το ρόλο των σειρήνων είναι ίσως ο ίδιος ο κυριότερος φταίχτης γιατί παρέσυρε την οικογένεια του και τους φίλους του.

Ας προχωρήσουμε όμως στο επόμενο επίπεδο που είναι η εκκλησία και η δημοτική αρχή. Στην πρώτη διακρίνει κάνεις την θλιβερή αποξένωση της από το κοινωνικό σώμα που βιώνει το μαρτύριο του στις παρούσες συνθήκες. Είναι προφανής η έλλειψη εμπιστοσύνης των νέων απέναντι σε αυτό το θεσμό ιδιαίτερα στον ηθικοπλαστικό του ρόλο. . Αντί της κύριας αποστολής του που είναι η ηθικής ανάταση των ατόμων καταφεύγει συχνά σε ψευτοπολιτικές πρωτοβουλίες. Αυτή η εικόνα σε σχέση με το δυναμικό του θεσμού να δραστηριοποιηθεί και να συμμετάσχει στο ηγετικό δυναμικό της χώρας, όπως έχει κάνει τόσες φορές στην ιστορία του έθνους, γεννά μια βαθειά υποβόσκουσα οργή που θα ενωθεί με όλες τις άλλες εκφράσεις της όταν έρθει η ώρα.

Για την δημοτική του αρχή τα πράγματα είναι ποιο ξεκάθαρα και τα αισθήματα εντονότερα. Η προκλητικά περιφρονητική συμπεριφορά των δημοσίων αρχόντων, ενώ έχουν περάσει σχεδόν δύο χρόνια που η χώρα είναι στο χείλος του γκρεμού, προκαλεί αηδία και κατάθλιψη που οδηγούν σε αισθήματα οργής. Ο πολίτης βλέπει ότι παρ όλες της συνέπειες του καταστροφικού έργου της η δημοτική αρχή όχι μόνον δεν κάνει προσπάθειες αυτοκάθαρσης αλλά συνεχίζει να δρα με τον ίδιο τρόπο σαν να μην συνέβη τίποτα. Και εδώ το συναίσθημα προσωπικής ευθύνης κάνει το αίσθημα της οργής εντονότερο. Αντιλαμβάνεται ότι από αυτό το μικροκλίμα της πολιτικής ζωής άρχισε να προδίδει την ηθική του ακεραιότητα πουλώντας την ψήφο του για υλικά ανταλλάγματα.

Στο χώρο του σχολείου και της μόρφωσης το άτομο ανακαλύπτει με τρόμο τις συνέπειες των αλλεπάλληλων πειραματισμών μιας γενεάς αριστερόστροφων εξτρεμιστικών ιδεολογιών πάνω στο σώμα μιας σχετικά ανώριμης και παραδοσιακά συντηρητικής κοινωνίας με αποτέλεσμα γενιές νέων με γνώσεις και ηθική μόρφωση άσχετες προς τις ανάγκες του σύγχρονου κόσμου και τραγική απώλεια της εθνικής ταυτότητας. Συνειδητοποιεί τις επιπτώσεις και το αίσθημα οργής που δυναμώνει στρέφεται συλλήβδην ενάντια στο σώμα των εκπαιδευτικών, στα συνδικάτα τους και τα κόμματα.

Τέλος στο εθνικό επίπεδο η κατάσταση είναι πολύ χειρότερη. Ο πολίτης αισθάνεται ότι τα πράγματα είναι πολύ άσχημα αλλά μέσα σε έναν επικοινωνιακό κατακλυσμό και κόρο δεν εμπιστεύεται κανέναν από το πολιτικό κατεστημένο και τα πλοκάμια του. Το αντάρτικο της Κερατέας τεντώνει τα νεύρα περά από την αντοχή τους. Ο ρόλος των άκρων στην πρόκληση βίας και η χρησιμοποίηση των αλλοδαπών ανεβάζει το δυναμικό για απερίσκεπτη δράση. Ψάχνει απελπισμένα ανάμεσα σε συμφεροντολογικές φημολογίες για την αλήθεια από ξένες πηγές και πολίτες που ακόμη εμπιστεύεται και η εικόνα που προκύπτει είναι δραματική. Βλέπει τη χώρα να βαίνει προς εξαθλίωση με σχεδόν μαθηματικά ακρίβεια αφού οι οικονομικές της υποχρεώσεις προς ξένους είναι απροσπέλαστες, τα σχέδια για νοικοκύρεμα ανεφάρμοστα και η ανεξαρτησία της ήδη καίρια τραυματισμένη. Βλέπει δυο χρόνια τώρα σε τέτοιες συνθήκες τους πολιτικούς, χωρίς εξαιρέσεις να επιχειρούν διαπληκτιζόμενοι σαν να μην συμβαίνει τίποτα ενώ οι δημοσκοπήσεις δείχνουν πόσο αποκομμένοι είναι από το εκλογικό σώμα και την ανάγκη εθνικής προσπάθειας κάτω από μία ακομματική διαχείριση μη συζητήσιμη. Βλέπει το πολιτικό κατεστημένο με τα πλοκάμια του, περιλαμβανομένου και του μισητού δημόσιου τομέα που τον καταδυναστεύει, να διατηρεί και επιδεικνύει προκλητικά τα προνόμια του ενώ η υπόλοιπη κοινωνία δοκιμάζεται από συνεχώς αυξανόμενα βάρη. Σχετίζει αυτή την κατάσταση με την στάση του στο παρελθόν να στηρίξει αυτό το κατεστημένο πουλώντας την ψυχή του για πενιχρά και ως επί το πλείστον άχρηστα ανταλλάγματα ενός ξέφρενου καταναλωτισμού και οργίζεται.

Αλλά πάνω από όλα υπάρχει και ένα άλλο είδος οργής που γεννιέται από την αδυσώπητη πραγματικότητα του βαθύτατου σχίσματος που δημιουργεί αυτή η κατάσταση αφού μια νεολαία με φτωχή προετοιμασία παραλαμβάνει μια χώρα σε ερείπια για να χτίσει κάτι διαφορετικό από άποψη εθνικών χαρακτηριστικών και ιστορικής συνέχειας ενώ οι ώριμοι πολίτες αγωνιούν για την επιβίωση τους. Κατάσταση πρωτόγνωρη με εκρηκτικά συστατικά σύγκρουσης γενεών.

Ανάγλυφη μέσα από τα γεγονότα η πραγματικότητα αφήνει ελάχιστα περιθώρια ελπίδας. Το κατεστημένο, έχοντας εξασφαλίσει εξόδους διαφυγής δεν έχει λόγους να αλλάξει την κατάσταση, όσο και αν οι ξένοι πιέζουν. Δεδομένης της παθητικής προς το παρών στάσης του κοινωνικού σώματος θα επιμείνει στο προκλητικό του τέλμα. Δεν αναγνωρίζει κανένα κίνδυνο η δεν το απασχολεί η χιονοστιβάδα μιας κοινωνικής έκρηξης.

Θα μπορούσε κανείς να προσομοιάσει την ελληνική κοινωνία σαν μια μεγάλη χύτρα που περιέχει ένα τεράστιο δυναμικό οργής. Το καπάκι της είναι ο φόβος, ο τρόμος και η απελπισία. Η φωτιά που ανεβάζει την πίεση είναι η απαράδεκτη συμπεριφορά του πολιτικού κατεστημένου. Τη στιγμή, που πολλοί αισθάνονται να πλησιάζει, που η πίεση θα τινάξει το καπάκι. η οργή θα απελευθερωθεί και όλες οι διαστάσεις της που παρουσιάστηκαν ποιο πάνω θα αναμιχτούν για να επιφέρουν το χάος της βίας και τα ερείπια της τρίτης ελληνικής δημοκρατίας. Ας θυμηθούμε τα γεγονότα του 44/45.

Η ώρα πλησιάζει. Είθε ο θεός της Ελλάδας, που έχει ήδη βάλει το χεράκι του με την θλιβερή κατάσταση στον Αραβικό κόσμο, να επέμβει αποφασιστικά για μια πλατειά εθνική συναίνεση πριν την έκρηξη.

Κ. Π. Βλαχοδήμος 4 Απριλίου 2011

Πως θα μπορούσε να γεννηθεί η ελπίδα;

Σαν παρατηρητής των τεκτόμενων που αφορούν την Ελλάδα θα έλεγα ότι αυτήν την εβδομάδα υπήρξαν σημαντικές θετικές εξελίξεις μέσα και έξω από την χώρα.


Καταρχήν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε μια εξαιρετικά δύσκολη παγκόσμια συγκυρία και κατά αντίθεση των όσων τους καταμαρτυρούν, κατέληξαν παρά τις επιφυλάξεις για τον Ιούνιο σε σημαντικότατες κοινές δράσεις. Κατάφεραν να ξεπεράσουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και συμφώνησαν σε ουσιαστικά σημεία για μία αποτελεσματική αναδιάρθρωση δομών που προστατεύουν το κοινωνικό της σύστημα ενώ διατηρούν τον δυναμισμό των παραγωγικών της πόρων. Είναι σίγουρο ότι οι αποφάσεις τους θα περάσουν από όλων των ειδών τα δημοσιογραφικά κόσκινα αλλά αυτό που θα μένει πάντα πέρα από τα οικονομικά δεδομένα είναι το γεγονός ότι η ΕΕ έκανε ένα γιγαντιαίο βήμα προς στενότερη πολιτική σύγκληση υπό το ενθαρρυντικό βλέμμα από την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Και το γεγονός ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν από τους 27 είναι ιδιαίτερης σημασίας.

Στο εσωτερικό μας ίσως η βασικότερη παρατήρηση αφορά την βαθμιαία ενεργοποίηση του πνευματικού κόσμου, ορισμένων δημοσιογράφων και εξεχόντων πολιτικών που εκπέμπουν μηνύματα καταληπτά από την κοινωνία για την πραγματική κατάσταση της χώρας. Ακόμα και η ανάσα που προκύπτει από τις αποφάσεις των Βρυξελλών παρουσιάζονται στις πραγματικές τούς διαστάσεις.

Άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη είναι η επιταχυνόμενη στροφή των επισήμων ΜΜΕ προς τον χώρων των σύγχρονων επικοινωνιών και του δυναμισμού της νεολαίας σε αυτά σε μια προσπάθεια να τα ερμηνεύσουν αλλά και να ανταγωνιστούν. Αξιολόγηση αυτών των γεγονότων είναι μεγίστης σημασίας.

Υπάρχουν και άλλες εξελίξεις μικρότερης σημασίας που όμως συμβάλλουν στην δημιουργία θετικότερου κλίματος. Ίσως λοιπόν είναι ευκαιρία να σκεφθεί κανείς πως σε ένα τέτοιο κλίμα θα ήταν δυνατό να γεννηθεί η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Θα μπορούσε κανείς σαν υπόβαθρο να περιγράψει την σκληρή πραγματικότητα πολύ απλά ως εξής. Η κοινωνία έχει γύρο στο λαιμό της την θηλιά ενός δυσθεώρητου εξωτερικού χρέους το οποίο υπό οποιεσδήποτε εξελίξεις θα παραμείνει καθοριστικό στις σχέσεις μας με των έξω κόσμο για πολλά χρόνια. Από αυτή την κατάσταση ο πολίτης θα πρέπει να πάρει δυο βασικά μηνύματα.

Πρώτον ότι το καταναλωτικό του δυναμικό πρέπει να κατέβει στο επίπεδο του έργου που παράγει και που σήμερα είναι δραματικά διαφορετικό. Θα ήταν ίσως χρήσιμο οι γεροντότεροι από εμάς να περιγράψουμε στους νέους τις μπουάτ των υπογείων τις Πλάκας του εξήντα με τη μουσική του Νέου Κύματος και τον τραχανά των 5 δραχμών από όπου ξεπήδησε ο τελευταίος χρυσός αιώνας της ελληνικής τέχνης. Όχι για να τον μιμηθούν αλλά να αντιληφτούν ότι μια κοινωνία ανθοφορούσα δεν είναι αναγκαία και πλούσια αλλά είναι συμπαγής και αλληλέγγυα.

Δεύτερον ότι το παραγωγικό δυναμικό που χρησιμοποιείται αναποτελεσματικά πρέπει να κινητοποιηθεί για την παραγωγή του ανάλογου έργου. Είναι αυτό το έργο που θα μετατρέψει τον εφιάλτη των ελλειμμάτων σε πλεονάσματα για να καταπολεμηθεί το εξωτερικό χρέος.

Συνέπεια αυτής της συγκυρίας είναι ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται για πολύ καιρό κάτω από την επιτήρηση τεχνοκρατικών κέντρων που εκτελούν τις συμφωνίες που προσχώρησε η ίδια για να αποφύγει ολοκληρωτική εξαθλίωση. Είναι γεγονός επίσης ότι οι συμφωνίες αυτές, επίπονες και μακροχρόνιες, πέρα από την προστασία ξένων επενδυτών, προσβλέπουν στη δημοσιονομική μας ανάταξη, κάτι που δεν έχουμε καταφέρει μόνοι μας τα τελευταία 180 χρόνια.

Αυτή η δέσμευση έχει ασυνήθιστα αποτελέσματα για ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Η εκτελεστική εξουσία εκτελεί τα προγράμματα των τεχνοκρατικών κέντρων μέσα από πολύπλοκες διαδικασίες διαβούλευσης που αφορούν στο γόητρο αυτής της εξουσίας. Η δε νομοθετική εξουσία, έχοντας υπογράψει τις συμφωνίες έναντι εγγυήσεων που νομίζει ότι θα την κρατήσουν στο απυρόβλητο ενός πραγματικού πόθεν έσχες, έχει πλήρως απεμπολήσει τον ρόλο της.

Και τέλος το πολιτικό κατεστημένο που μας έφερε στο τωρινό χείλος του γκρεμού έχει πλήρως αποκοπεί από την κοινωνία, Το 95% των πολιτών δεν το εμπιστεύεται.

Υπό αυτές τις συνθήκες πως θα μπορούσε να γεννηθεί η ελπίδα;

Κατά την άποψη του γράφοντος μια εμπεριστατωμένη στρατηγική επικοινωνίας με τον απλό πολίτη στη γλωσσά που καταλαβαίνει είναι αποφασιστικής σημασίας. Ήδη κανείς διακρίνει σαφώς ότι βάσει του καταφρονημένου μνημονίου και των αναθεωρήσεων του σχεδιάζονται ενέργειες με συνακόλουθες προσπάθειες να μπουν στη φάση της εφαρμογής και δεδομένου του ρόλου της επιτήρησης πολλές από αυτές είναι σημαντικές και απαραίτητες. Δυστυχώς τα μηνύματα από αυτές τις ενέργειες φτάνουν τον πολίτη με τρόπο συνήθως ακατάληπτο κάτω από μεγαλόστομες διακηρύξεις και σε μια αντικρουόμενη πολυφωνία που δημιουργεί απόλυτη σύγχυση. Αποτέλεσμα το χάσμα στο κενό εμπιστοσύνης προς τον πολιτικό διευρύνεται και ο πολίτης παραμένει απληροφόρητος καχύποπτος σε απόγνωση.

Οι κεντρικοί άξονες δημοσιονομικής ανάκαμψης που ο πολίτης χρειάζεται υπεύθυνη πληροφόρηση είναι γνωστοί. Σε γενικές γραμμές αφορούν αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, αναμόρφωση της παιδείας, δημιουργία εθνικού πλαισίου οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργία διχτυού κοινωνικής ασφάλισης, συγκρότηση σχεδίου μετανάστευσης, πόθεν έσχες για όλους τους πολίτες, σύλληψη και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας.

Σε ενέργειες για κάθε άξονα η πληροφόρηση θα πρέπει να περιέχει τα εξής βασικά στοιχεία:

~Σαφή προσδιορισμό του στόχου.

~Τον προβλεπόμενο χρονικό ορίζοντα επίτευξης του.

~Χρονοδιάγραμμα με τα προβλεπόμενα βήματα προόδου.

~Πραγματική πρόοδο την στιγμή της περιοδικής ενημέρωσης.

~Λαμβανόμενα μέτρα για αναδιάταξη σε περίπτωση παρεκτροπών.

~Επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο.

Τα βασικότερα στοιχεία που σήμερα απουσιάζουν από την ενημέρωση του πολίτη είναι η περιοδική ανακοίνωση τους με τρόπο που να μπορεί κάνεις να διακρίνει την πρόοδο, η γλώσσα επικοινωνίας και η μοναδικότητα του υπεύθυνου κέντρου διανομής των.

Μια τέτοια στρατηγική επικοινωνίας θα χτίσει στην συνείδηση της κοινωνίας μια εικόνα πραγματικότητας που μπορούν να εμπιστευτούν να αναμετρηθούν μαζί της και έτσι να χτίσουν την ελπίδα για το μέλλον.

Κ.Π.Βλαχοδήμος 25 Μαρτίου 2011

Ο Φόβος

Γιος του Άρη και της Αφροδίτης. Μαζί με τον αδελφό του Δείμο, που ήταν η προσωποποίηση του τρόμου, συνόδευε τον πατέρα του στους πολέμους. Θεμελιώδης διάσταση της ψυχικής κατάστασης του ατόμου.


Ένας οξυδερκής παρατηρητής των εξελίξεων στην χώρα μας, τουλάχιστον τα δύο τελευταία χρόνια, θα πρέπει σιγά σιγά να εστιάζει την προσοχή του σε ένα μέρος της ψυχικής κατάστασης του μέσου πολίτη που φαίνεται να έχει κατά πολύ παραμεληθεί από τα μέσα ενημέρωσης και δημοσκοπήσεων, τον φόβο. Ίσως επιστημονικοί ερευνητές να εντρυφούν ήδη σε αυτόν τον χώρο αλλά πολύ λίγα πρακτικά στοιχεία που θα ήταν χρήσιμα στην κοινωνία υπό τις παρούσες συνθήκες δημοσιεύονται ευρέως.

Συνεχείς δημοσκοπήσεις προσπαθούν να μετρήσουν αισθήματα οργής, αγωνίας και κατάθλιψης και κατά συνέπεια πιθανότητες κοινωνικών εκρήξεων. Καταλήγουν σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά που δικαιολογούνται πλήρως από την άρνηση του κομματικού κατεστημένου να παραδώσει έστω και το ελάχιστο των κεκτημένων του και οι πάντες ξενίζονται για την ανυπαρξία ισχυρής αντίδρασης των πολιτών και ιδίως των νέων. Μετά από δύο χρόνια στο χείλος του γκρεμού, η πολιτική αφυπνίσει του πολίτη βρίσκεται σε εμβρυώδη κατάσταση. Δημιουργείται λοιπόν η υπόνοια ότι ο φόβος των ασαφών συνεπειών ίσως ενεργεί σαν ανυπέρβλητο φράγμα.

Αν είναι έτσι, τότε όλα τα μέσα επικοινωνίας που διαθέτει η χώρα, παλαιάς και νέας τεχνολογίας, μέσα ενημέρωσης και μονάδες δημοσκοπήσεων θα έπρεπε ίσως να φωτίσουν αυτό τον χώρο για να βοηθήσουν τον πολίτη και την κοινωνία να αναθαρρήσουν και να πάρουν το δρόμο τους.

Ο φόβος στην προκειμένη περίπτωση είναι πολυδιάστατος και για κάθε άτομο διαφορετικός, αλλά σταματάει την δράσει λόγω ασαφών αναμένων δυσμενών συνεπειών. Και είναι αυτή η ασάφεια, ιδίως όταν καλλιεργείται εντέχνως, με την οποίαν ο φόβος φέρνει καχεξία και αποτελμάτωση, όπως στην παρούσα περίοδο. Η υπεύθυνη πληροφόρηση από φορείς που δεν ανήκουν στο κομματικό κατεστημένο και που έχουν την εμπιστοσύνη των πολιτών φαίνεται ελλιπής. Ο πολίτης δεν βλέπει τις εναλλακτικές γραμμές δράσης με τις επιπτώσεις τους για να αποφασίσει. Ιδού μερικά παραδείγματα σε απλοποιημένη διατύπωση.

Ο φόβος του εργαζόμενου μήπως χάσει τη δουλειά του η ενός ανέργου αν ποτέ θα ξαναμπεί στην αγορά εργασίας. Για να δράσει στο ευρύτερο πεδίο για αλλαγή πολιτικών προυποθέσεων θα πρέπει να πεισθεί ότι μια τέτοια ενεργεία τον εξασφαλίζει καλλίτερα από το να παραμείνει αδρανής.

Ο φόβος ενός μέλους μιας συντεχνίας που απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια. Δεν αντιλαμβάνεται τους λόγους αλλαγής αυτού του καθεστώτος για το συμφέρον του και αυτό τον αδρανοποιεί για γενικότερη πολιτική ανανέωση η τον κάνει να αντιδρά σε οποιαδήποτε αλλαγή.

Ο φόβος ενός υπαλλήλου στον δημόσιο τομέα που απολαμβάνει εκτός των άλλων την δια βίου θέση εργασίας. Απώλεια αυτού του προνομίου δημιούργει παρόμοιες στάσεις όπως στις συντεχνίες.

Ο φόβος του γονιού μήπως το παιδί του δεν πάρει πανεπιστημιακό πτυχίο. Τον βάζει σε αδράνεια και ανέχεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα που του απομυζά μεγάλο μέρος του ιδρώτα του προσφέροντας ταυτόχρονα χείριστο προϊόν.

Ο φόβος του απλού ανθρώπου για την υγεία του, μοναδικά ευαίσθητο σημείο της ανθρώπινης φύσης. Το άτομο έχει περιπέσει σε απόλυτη αδράνεια, ανεχόμενο ληστρικά κυκλώματα να εμπορεύονται το σημαντικότερο ίσως αγαθό που πρέπει να προσφέρει στους πολίτες της μια σύγχρονη κοινωνία.

Ο φόβος του απλού πολίτη να στοχοποιηθεί από το κατεστημένο η τις συντεχνίες. Είναι ένας φόβος συνυφασμένος με την κοινωνική αδικία. Το άτομο με άπειρες εμπειρίες της Ελληνικής πραγματικότητας δεν θα ριψοκινδυνέψει να πάρει πρωτοβουλίες όταν του λείπει στοιχειώδης υποστήριξη από ένα κράτος δικαίου.

Ύστερα είναι και αισθήματα φόβου ποιο πλατειά. Βλέπει με δέος τα συμβαίνοντα για το δημόσιο χρέος. Υποψιάζεται ότι είναι κάτι πολύ σοβαρό με βαριές ευθύνες και επιπτώσεις στα πάντα. Αδρανεί γιατί δεν εμπιστεύεται την εθνική ηγεσία του και τα μέσα ενημέρωσης. Ζητάει απελπισμένα αξιόπιστές πηγές να του εξηγήσουν τι συμβαίνει και τι εναλλακτικούς τρόπους δράσης διαθέτει.

Ο κατάλογος είναι μακρύς. αλλά το κοινό χαρακτηριστικό όλων των περιπτώσεων είναι η επείγουσα και σωστή πληροφόρηση του πολίτη, από πηγές που εμπιστεύεται, για την σοβαρότητα της κατάστασης και τον δύσκολο δρόμο που πρέπει να διαβεί και για τις εναλλακτικές οδούς που διαθέτει. Γι αυτό και θα επαναλάβω την πρόσκληση που έκανα σε προηγούμενα άρθρα μου σε αυτές τις σπάνιες πηγές ενημέρωσης. Δηλαδή σε σεβαστούς πολιτικούς και καταξιωμένους δημοσιογράφους και ανθρώπους του πνεύματος, να κινητοποιηθούν επείγοντος και με αυτοθυσία δίπλα στον πολίτη για την καταπολέμηση του φόβου και το χτίσιμο θάρρους για την ενεργοποίηση του κοινωνικού συνόλου.



Κ.Π.Βλαχοδήμος 18 3 2011