Πως θα μπορούσε να γεννηθεί η ελπίδα;

Σαν παρατηρητής των τεκτόμενων που αφορούν την Ελλάδα θα έλεγα ότι αυτήν την εβδομάδα υπήρξαν σημαντικές θετικές εξελίξεις μέσα και έξω από την χώρα.


Καταρχήν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, σε μια εξαιρετικά δύσκολη παγκόσμια συγκυρία και κατά αντίθεση των όσων τους καταμαρτυρούν, κατέληξαν παρά τις επιφυλάξεις για τον Ιούνιο σε σημαντικότατες κοινές δράσεις. Κατάφεραν να ξεπεράσουν τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας και συμφώνησαν σε ουσιαστικά σημεία για μία αποτελεσματική αναδιάρθρωση δομών που προστατεύουν το κοινωνικό της σύστημα ενώ διατηρούν τον δυναμισμό των παραγωγικών της πόρων. Είναι σίγουρο ότι οι αποφάσεις τους θα περάσουν από όλων των ειδών τα δημοσιογραφικά κόσκινα αλλά αυτό που θα μένει πάντα πέρα από τα οικονομικά δεδομένα είναι το γεγονός ότι η ΕΕ έκανε ένα γιγαντιαίο βήμα προς στενότερη πολιτική σύγκληση υπό το ενθαρρυντικό βλέμμα από την άλλη άκρη του Ατλαντικού. Και το γεγονός ότι οι αποφάσεις ελήφθησαν από τους 27 είναι ιδιαίτερης σημασίας.

Στο εσωτερικό μας ίσως η βασικότερη παρατήρηση αφορά την βαθμιαία ενεργοποίηση του πνευματικού κόσμου, ορισμένων δημοσιογράφων και εξεχόντων πολιτικών που εκπέμπουν μηνύματα καταληπτά από την κοινωνία για την πραγματική κατάσταση της χώρας. Ακόμα και η ανάσα που προκύπτει από τις αποφάσεις των Βρυξελλών παρουσιάζονται στις πραγματικές τούς διαστάσεις.

Άλλη αξιοσημείωτη εξέλιξη είναι η επιταχυνόμενη στροφή των επισήμων ΜΜΕ προς τον χώρων των σύγχρονων επικοινωνιών και του δυναμισμού της νεολαίας σε αυτά σε μια προσπάθεια να τα ερμηνεύσουν αλλά και να ανταγωνιστούν. Αξιολόγηση αυτών των γεγονότων είναι μεγίστης σημασίας.

Υπάρχουν και άλλες εξελίξεις μικρότερης σημασίας που όμως συμβάλλουν στην δημιουργία θετικότερου κλίματος. Ίσως λοιπόν είναι ευκαιρία να σκεφθεί κανείς πως σε ένα τέτοιο κλίμα θα ήταν δυνατό να γεννηθεί η ελπίδα για ένα καλύτερο μέλλον.

Θα μπορούσε κανείς σαν υπόβαθρο να περιγράψει την σκληρή πραγματικότητα πολύ απλά ως εξής. Η κοινωνία έχει γύρο στο λαιμό της την θηλιά ενός δυσθεώρητου εξωτερικού χρέους το οποίο υπό οποιεσδήποτε εξελίξεις θα παραμείνει καθοριστικό στις σχέσεις μας με των έξω κόσμο για πολλά χρόνια. Από αυτή την κατάσταση ο πολίτης θα πρέπει να πάρει δυο βασικά μηνύματα.

Πρώτον ότι το καταναλωτικό του δυναμικό πρέπει να κατέβει στο επίπεδο του έργου που παράγει και που σήμερα είναι δραματικά διαφορετικό. Θα ήταν ίσως χρήσιμο οι γεροντότεροι από εμάς να περιγράψουμε στους νέους τις μπουάτ των υπογείων τις Πλάκας του εξήντα με τη μουσική του Νέου Κύματος και τον τραχανά των 5 δραχμών από όπου ξεπήδησε ο τελευταίος χρυσός αιώνας της ελληνικής τέχνης. Όχι για να τον μιμηθούν αλλά να αντιληφτούν ότι μια κοινωνία ανθοφορούσα δεν είναι αναγκαία και πλούσια αλλά είναι συμπαγής και αλληλέγγυα.

Δεύτερον ότι το παραγωγικό δυναμικό που χρησιμοποιείται αναποτελεσματικά πρέπει να κινητοποιηθεί για την παραγωγή του ανάλογου έργου. Είναι αυτό το έργο που θα μετατρέψει τον εφιάλτη των ελλειμμάτων σε πλεονάσματα για να καταπολεμηθεί το εξωτερικό χρέος.

Συνέπεια αυτής της συγκυρίας είναι ότι η Ελλάδα θα βρίσκεται για πολύ καιρό κάτω από την επιτήρηση τεχνοκρατικών κέντρων που εκτελούν τις συμφωνίες που προσχώρησε η ίδια για να αποφύγει ολοκληρωτική εξαθλίωση. Είναι γεγονός επίσης ότι οι συμφωνίες αυτές, επίπονες και μακροχρόνιες, πέρα από την προστασία ξένων επενδυτών, προσβλέπουν στη δημοσιονομική μας ανάταξη, κάτι που δεν έχουμε καταφέρει μόνοι μας τα τελευταία 180 χρόνια.

Αυτή η δέσμευση έχει ασυνήθιστα αποτελέσματα για ένα δημοκρατικό πολίτευμα. Η εκτελεστική εξουσία εκτελεί τα προγράμματα των τεχνοκρατικών κέντρων μέσα από πολύπλοκες διαδικασίες διαβούλευσης που αφορούν στο γόητρο αυτής της εξουσίας. Η δε νομοθετική εξουσία, έχοντας υπογράψει τις συμφωνίες έναντι εγγυήσεων που νομίζει ότι θα την κρατήσουν στο απυρόβλητο ενός πραγματικού πόθεν έσχες, έχει πλήρως απεμπολήσει τον ρόλο της.

Και τέλος το πολιτικό κατεστημένο που μας έφερε στο τωρινό χείλος του γκρεμού έχει πλήρως αποκοπεί από την κοινωνία, Το 95% των πολιτών δεν το εμπιστεύεται.

Υπό αυτές τις συνθήκες πως θα μπορούσε να γεννηθεί η ελπίδα;

Κατά την άποψη του γράφοντος μια εμπεριστατωμένη στρατηγική επικοινωνίας με τον απλό πολίτη στη γλωσσά που καταλαβαίνει είναι αποφασιστικής σημασίας. Ήδη κανείς διακρίνει σαφώς ότι βάσει του καταφρονημένου μνημονίου και των αναθεωρήσεων του σχεδιάζονται ενέργειες με συνακόλουθες προσπάθειες να μπουν στη φάση της εφαρμογής και δεδομένου του ρόλου της επιτήρησης πολλές από αυτές είναι σημαντικές και απαραίτητες. Δυστυχώς τα μηνύματα από αυτές τις ενέργειες φτάνουν τον πολίτη με τρόπο συνήθως ακατάληπτο κάτω από μεγαλόστομες διακηρύξεις και σε μια αντικρουόμενη πολυφωνία που δημιουργεί απόλυτη σύγχυση. Αποτέλεσμα το χάσμα στο κενό εμπιστοσύνης προς τον πολιτικό διευρύνεται και ο πολίτης παραμένει απληροφόρητος καχύποπτος σε απόγνωση.

Οι κεντρικοί άξονες δημοσιονομικής ανάκαμψης που ο πολίτης χρειάζεται υπεύθυνη πληροφόρηση είναι γνωστοί. Σε γενικές γραμμές αφορούν αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης, αναμόρφωση της παιδείας, δημιουργία εθνικού πλαισίου οικονομικής ανάπτυξης, δημιουργία διχτυού κοινωνικής ασφάλισης, συγκρότηση σχεδίου μετανάστευσης, πόθεν έσχες για όλους τους πολίτες, σύλληψη και διαχείριση της δημόσιας περιουσίας.

Σε ενέργειες για κάθε άξονα η πληροφόρηση θα πρέπει να περιέχει τα εξής βασικά στοιχεία:

~Σαφή προσδιορισμό του στόχου.

~Τον προβλεπόμενο χρονικό ορίζοντα επίτευξης του.

~Χρονοδιάγραμμα με τα προβλεπόμενα βήματα προόδου.

~Πραγματική πρόοδο την στιγμή της περιοδικής ενημέρωσης.

~Λαμβανόμενα μέτρα για αναδιάταξη σε περίπτωση παρεκτροπών.

~Επιπτώσεις στο κοινωνικό σύνολο.

Τα βασικότερα στοιχεία που σήμερα απουσιάζουν από την ενημέρωση του πολίτη είναι η περιοδική ανακοίνωση τους με τρόπο που να μπορεί κάνεις να διακρίνει την πρόοδο, η γλώσσα επικοινωνίας και η μοναδικότητα του υπεύθυνου κέντρου διανομής των.

Μια τέτοια στρατηγική επικοινωνίας θα χτίσει στην συνείδηση της κοινωνίας μια εικόνα πραγματικότητας που μπορούν να εμπιστευτούν να αναμετρηθούν μαζί της και έτσι να χτίσουν την ελπίδα για το μέλλον.

Κ.Π.Βλαχοδήμος 25 Μαρτίου 2011

Ο Φόβος

Γιος του Άρη και της Αφροδίτης. Μαζί με τον αδελφό του Δείμο, που ήταν η προσωποποίηση του τρόμου, συνόδευε τον πατέρα του στους πολέμους. Θεμελιώδης διάσταση της ψυχικής κατάστασης του ατόμου.


Ένας οξυδερκής παρατηρητής των εξελίξεων στην χώρα μας, τουλάχιστον τα δύο τελευταία χρόνια, θα πρέπει σιγά σιγά να εστιάζει την προσοχή του σε ένα μέρος της ψυχικής κατάστασης του μέσου πολίτη που φαίνεται να έχει κατά πολύ παραμεληθεί από τα μέσα ενημέρωσης και δημοσκοπήσεων, τον φόβο. Ίσως επιστημονικοί ερευνητές να εντρυφούν ήδη σε αυτόν τον χώρο αλλά πολύ λίγα πρακτικά στοιχεία που θα ήταν χρήσιμα στην κοινωνία υπό τις παρούσες συνθήκες δημοσιεύονται ευρέως.

Συνεχείς δημοσκοπήσεις προσπαθούν να μετρήσουν αισθήματα οργής, αγωνίας και κατάθλιψης και κατά συνέπεια πιθανότητες κοινωνικών εκρήξεων. Καταλήγουν σε εξαιρετικά υψηλά ποσοστά που δικαιολογούνται πλήρως από την άρνηση του κομματικού κατεστημένου να παραδώσει έστω και το ελάχιστο των κεκτημένων του και οι πάντες ξενίζονται για την ανυπαρξία ισχυρής αντίδρασης των πολιτών και ιδίως των νέων. Μετά από δύο χρόνια στο χείλος του γκρεμού, η πολιτική αφυπνίσει του πολίτη βρίσκεται σε εμβρυώδη κατάσταση. Δημιουργείται λοιπόν η υπόνοια ότι ο φόβος των ασαφών συνεπειών ίσως ενεργεί σαν ανυπέρβλητο φράγμα.

Αν είναι έτσι, τότε όλα τα μέσα επικοινωνίας που διαθέτει η χώρα, παλαιάς και νέας τεχνολογίας, μέσα ενημέρωσης και μονάδες δημοσκοπήσεων θα έπρεπε ίσως να φωτίσουν αυτό τον χώρο για να βοηθήσουν τον πολίτη και την κοινωνία να αναθαρρήσουν και να πάρουν το δρόμο τους.

Ο φόβος στην προκειμένη περίπτωση είναι πολυδιάστατος και για κάθε άτομο διαφορετικός, αλλά σταματάει την δράσει λόγω ασαφών αναμένων δυσμενών συνεπειών. Και είναι αυτή η ασάφεια, ιδίως όταν καλλιεργείται εντέχνως, με την οποίαν ο φόβος φέρνει καχεξία και αποτελμάτωση, όπως στην παρούσα περίοδο. Η υπεύθυνη πληροφόρηση από φορείς που δεν ανήκουν στο κομματικό κατεστημένο και που έχουν την εμπιστοσύνη των πολιτών φαίνεται ελλιπής. Ο πολίτης δεν βλέπει τις εναλλακτικές γραμμές δράσης με τις επιπτώσεις τους για να αποφασίσει. Ιδού μερικά παραδείγματα σε απλοποιημένη διατύπωση.

Ο φόβος του εργαζόμενου μήπως χάσει τη δουλειά του η ενός ανέργου αν ποτέ θα ξαναμπεί στην αγορά εργασίας. Για να δράσει στο ευρύτερο πεδίο για αλλαγή πολιτικών προυποθέσεων θα πρέπει να πεισθεί ότι μια τέτοια ενεργεία τον εξασφαλίζει καλλίτερα από το να παραμείνει αδρανής.

Ο φόβος ενός μέλους μιας συντεχνίας που απολαμβάνει ιδιαίτερα προνόμια. Δεν αντιλαμβάνεται τους λόγους αλλαγής αυτού του καθεστώτος για το συμφέρον του και αυτό τον αδρανοποιεί για γενικότερη πολιτική ανανέωση η τον κάνει να αντιδρά σε οποιαδήποτε αλλαγή.

Ο φόβος ενός υπαλλήλου στον δημόσιο τομέα που απολαμβάνει εκτός των άλλων την δια βίου θέση εργασίας. Απώλεια αυτού του προνομίου δημιούργει παρόμοιες στάσεις όπως στις συντεχνίες.

Ο φόβος του γονιού μήπως το παιδί του δεν πάρει πανεπιστημιακό πτυχίο. Τον βάζει σε αδράνεια και ανέχεται ένα εκπαιδευτικό σύστημα που του απομυζά μεγάλο μέρος του ιδρώτα του προσφέροντας ταυτόχρονα χείριστο προϊόν.

Ο φόβος του απλού ανθρώπου για την υγεία του, μοναδικά ευαίσθητο σημείο της ανθρώπινης φύσης. Το άτομο έχει περιπέσει σε απόλυτη αδράνεια, ανεχόμενο ληστρικά κυκλώματα να εμπορεύονται το σημαντικότερο ίσως αγαθό που πρέπει να προσφέρει στους πολίτες της μια σύγχρονη κοινωνία.

Ο φόβος του απλού πολίτη να στοχοποιηθεί από το κατεστημένο η τις συντεχνίες. Είναι ένας φόβος συνυφασμένος με την κοινωνική αδικία. Το άτομο με άπειρες εμπειρίες της Ελληνικής πραγματικότητας δεν θα ριψοκινδυνέψει να πάρει πρωτοβουλίες όταν του λείπει στοιχειώδης υποστήριξη από ένα κράτος δικαίου.

Ύστερα είναι και αισθήματα φόβου ποιο πλατειά. Βλέπει με δέος τα συμβαίνοντα για το δημόσιο χρέος. Υποψιάζεται ότι είναι κάτι πολύ σοβαρό με βαριές ευθύνες και επιπτώσεις στα πάντα. Αδρανεί γιατί δεν εμπιστεύεται την εθνική ηγεσία του και τα μέσα ενημέρωσης. Ζητάει απελπισμένα αξιόπιστές πηγές να του εξηγήσουν τι συμβαίνει και τι εναλλακτικούς τρόπους δράσης διαθέτει.

Ο κατάλογος είναι μακρύς. αλλά το κοινό χαρακτηριστικό όλων των περιπτώσεων είναι η επείγουσα και σωστή πληροφόρηση του πολίτη, από πηγές που εμπιστεύεται, για την σοβαρότητα της κατάστασης και τον δύσκολο δρόμο που πρέπει να διαβεί και για τις εναλλακτικές οδούς που διαθέτει. Γι αυτό και θα επαναλάβω την πρόσκληση που έκανα σε προηγούμενα άρθρα μου σε αυτές τις σπάνιες πηγές ενημέρωσης. Δηλαδή σε σεβαστούς πολιτικούς και καταξιωμένους δημοσιογράφους και ανθρώπους του πνεύματος, να κινητοποιηθούν επείγοντος και με αυτοθυσία δίπλα στον πολίτη για την καταπολέμηση του φόβου και το χτίσιμο θάρρους για την ενεργοποίηση του κοινωνικού συνόλου.



Κ.Π.Βλαχοδήμος 18 3 2011

Τι δεν θα αλλάξει μετά τις 25 Μαρτίου

Τα μηνύματα από τις Βρυξέλλες για τη χώρα μας και το χρέος της προχθές, Παρασκευή 11 Μαρτίου, ήταν καλά, αλλά δεν θα πρέπει να προξενούν ούτε έκπληξη ούτε, πολύ περισσότερο, εφησυχασμό. Προκαλούν δε μειδίαμα οι ανακοινώσεις περί σκληρών διαπραγματεύσεων και η πιθανότητα προβολής βέτο. Τι περιθώριο ελιγμών μας έχει απομείνει άραγε;


Έκπληξη δεν πρέπει να προξενούν, διότι έχουμε την τύχη, ύστερα από τον οραματισμό των πολιτικών της προηγούμενης γενιάς μας , να είμαστε πριν την ώρα μας- και με το ζόρι- μέλη μιας οικογένειας εθνών με συστήματα τα οποία μετά από πολλούς αγώνες και θυσίες λειτουργούν με τις πιο ανεπτυγμένες δομές κοινωνικής αλληλεγγύης. Και τα έθνη αυτά με τις εμπειρίες δυο μεγάλων και τραγικών πολέμων, που φροντίζουν οι νεότερες γενιές τους να μην ξεχνούν, προχωρούν αργά αλλά σταθερά στην δημιουργία της Ευρώπης του μέλλοντος. Διαγράφοντας μια πορεία σε έναν κόσμο που αλλάζει πολύ γρήγορα, με βάσεις την κοινή τους κληρονομία στην οποία κάτοικοι αυτής της χερσονήσου που ζούμε εμείς σήμερα έβαλαν τα θεμέλια. Ήταν γνωστό από την αρχή ότι η χώρα μας θα είναι ένα οικονομικό και κοινωνικό βαρίδι στην ανάπτυξη του Ευρωπαϊκού οράματος, αλλά δεδομένης της πολιτιστικής και πολιτικής σημασίας της όπως και των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή η ενσωμάτωση κρίθηκε απαραίτητη.

Πάνω σε ένα τέτοιο υπόβαθρο οι αποφάσεις χθες αλλά και αυτές που θα ληφθούν στις 25 αυτού του μηνός θα προσφέρουν ένα πλαίσιο στήριξης. Ταυτόχρονα όμως, δεδομένης της παγκόσμιας οικονομικής συγκυρίας που θέτει σε κίνδυνο το όλο ευρωπαϊκό οικοδόμημα, ευτυχώς για την κοινωνία μας, θα μας επιβάλλουν μαζί με αυτό το πλαίσιο στήριξης μια στενή επιτήρηση των δομών του κράτους που θα τις αναγκάσουν να ανανεωθούν πλήρως.

Είναι ακριβώς λόγω αυτών των συνθηκών στήριξης και επιτήρησης που το μέλλον γίνεται λίγο καλύτερο αλλά που με κανένα τρόπο δεν θα πρέπει να προκαλεί εφησυχασμό στον Έλληνα πολίτη. Γι΄αυτόν οι συνέπειες προσωπικής ευθύνης γίνονται πιο σαφείς.

Είναι τόσο εύκολο μέσα στον απέραντο κυκεώνα του λαϊκισμού να αισθάνεται κάνεις ανήμπορος να δράσει πολιτικά μια και υποψιάζεται ότι δεν μπορεί να εμπιστεύεται κανέναν. Μετά από ενάμιση χρόνο είναι προφανές ότι το κατεστημένο που έφερε την χώρα στις παρούσες συνθήκες παραμένει άθικτο και η νοοτροπία του αμετάβλητη. Η σοβαρότερη πρόκληση για την ελληνική κοινωνία γίνεται μέρα με την μέρα πιο ξεκάθαρη. Πρέπει να προβάλει επειγόντως- μέσα από τα σπλάχνα της- νέους ηγέτες και νέο πολιτικό κατεστημένο το οποίο και να εμπιστεύεται, ώστε να αντικαταστήσει το υπάρχον. Πρέπει να περάσει ‘’ από ψιλό κόσκινο‘’ μια νέα γενιά πολιτικών και τεχνοκρατών οι οποίοι θα διαχειριστούν την πορεία της χώρας μέσα στο Ευρωπαϊκό πλαίσιο της στήριξης αξιόπιστα και αποτελεσματικά.

Υπάρχει όμως, ίσως πριν από όλα, ένα απλό βήμα που μάλλον πρέπει να γίνει, ώστε να περιοριστεί η ομίχλη του λαϊκισμού και να βελτιωθεί η πολιτική ορατότητα της κοινωνίας. Οι λίγοι αξιόπιστοι πολιτικοί όλων των παρατάξεων με τα απαξιωμένα στελέχη του πνευματικού κόσμου και της δημοσιογραφίας πρέπει να διαγγείλουν την πραγματική εικόνα της χώρας μέσω ενός απλού μηνύματος, καταληπτού από την κοινωνία. Με βάση αυτά τα στοιχεία να ζητηθεί από τους πολίτες μετά από κάποιον χρόνο περίσκεψης και συλλογής άλλων στοιχείων να εκφρασθούν για τις δύο εναλλακτικές επιλογές. Να παραμείνει η χώρα μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή να αποχωρήσει. Με αυτόν τον τρόπο πολλά από τα εργαλεία του λαϊκισμού αχρηστεύονται και ο επιλεγμένος δρόμος γίνεται μονόδρομος χωρίς αμφιβολίες. Ψυχολογικά φορτισμένοι όροι, όπως το άμοιρο μνημόνιο, περνούν στις καλένδες. Θα επιβεβαιωθεί αν είμαστε τώρα μέλος με το ζόρι ή οικειοθελώς με την πείρα μιας τριακονταετίας.

Αν η χώρα αποφασίσει την Ευρωπαϊκή πορεία, σημαίνει στήριξη των προσπαθειών της, αλλά με όρους που σε μια γενιά, περνώντας μια μακρά περίοδο λιτότητας, πραγματικά θα φέρει σύγκλιση των δομών της Ελληνικής κοινωνίας με την μέση Ευρωπαϊκή που στον πυρήνα της έχει την κοινωνική αλληλεγγύη. Επίπονες και μακροχρόνιες προσπάθειες περισυλλογής καταχρασμένων πόρων και απονομής δικαιοσύνης θα δοκιμάσουν τον κάθε πολίτη. Η νέοι που είναι εντός και όσοι θα εισέρθουν στην κοινωνία θα απαιτούν ριζικές αλλαγές στον τρόπο του σκέπτεσθαι και του επιχειρείν του ατόμου και η σύγκρουση των γενεών είναι πιθανή αλλά διαχειρίσιμη. Ένας μονόδρομος που χρειάζεται πολύ κουράγιο αλλά που θα τον πάρει η κοινωνία με περίσκεψη και θα αρνηθεί να κατατρύχεται από άλλες εναλλακτικές που θα της αποσπούν την προσοχή. Η μάχη για την επιτυχία και ο σχετικός πολιτικός διάλογος θα έχουν έναν και μοναδικό στόχο.

Αν η χώρα αποφασίσει να αποχωρήσει και να ακολουθήσει εναλλακτική πορεία, που θα πρέπει να περιγράφεται αντικειμενικά στο διάγγελμα με τις δυσκολίες της και τα θετικά της σημεία, πράγμα που ο γράφων δεν έχει δει μέχρι τώρα, τότε η απόφαση του λάου πρέπει να γίνει σεβαστή, μια και αυτός θα ζήσει με τις θετικές και αρνητικές συνέπειες της.

Αυτό που έχει την μεγαλύτερη σημασία και είναι εστία μεγάλης ανησυχίας είναι η δυνατότητα, παρά το κλίμα αβεβαιότητας και απελπισίας, αφύπνισης και πολιτικοποίησης του ατόμου, για να συμμετάσχει σε τέτοιες διαδικασίες που θα καθορίσουν τον μέλλον του και αυτό των παιδιών του. Και αυτή είναι η σοβαρότατη πρόκληση για τις πραγματικές ηγετικές δυνάμεις του Έθνους που μνημονεύτηκαν παραπάνω. Και αυτό δεν θα αλλάξει μετά τις 25 Μαρτίου, θα παραμένει σαν ουσία του προβλήματος.



Κ.Π.Βλαχοδήμος 13.3.2011.

Μια αλλιώτικη δημοσκόπηση

Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα της κρίσης οι πολίτες παρακολουθούν με αγωνία τις εξελίξεις. Προσπαθούν να μαντέψουν τι πραγματικά συμβαίνει πίσω από μεγαλόστομες ανακοινώσεις από παράγοντες του κατεστημένου, περιλαμβανομένων και των μέσων ενημέρωσης αλλά και των εταιριών δημοσκοπήσεων που κυρίως παράγουν έργο κατ`εντολήν. Ανησυχούν γιατί η εικόνα που τους παρουσιάζεται γίνεται όλο και πλέον αντιδιαμετρική με τις γνώμες ξένων αναλυτών και αυτό για δυο κυρίως λόγους. Καταρχήν από τις προβλέψεις των ξένων η χώρα φαίνεται να οδηγείται σε αδιέξοδο αλλά το κυριότερο είναι ότι η βάση της αξιολόγησης, δηλαδή τα στοιχεία που χρησιμοποιούνται για να σημειώσουν εφαρμογή των μέτρων, δεν είναι αυτή που τα εσωτερικά ΜΜΕ και εταιρείες δημοσκοπήσεων προσφέρει στους πολίτες.


Δεδομένων των συνθηκών ίσως είναι καιρός οι στρατηγικοί άξονες των δημοσκοπήσεων να ξεφύγουν από την μονοτονία τις σύγκρισης των διαστάσεων του κομματικού κατεστημένου με τις παραφυάδες του σε συχνά διαστήματα και να επικεντρωθούν σε πιο κρίσιμες και ουσιαστικές κατευθύνσεις που να μετρούν το βαθμό εφαρμογής των μέτρων για δομικές αλλαγές και μάλιστα με κάποιο χρονικό σχεδιασμό και καταμερισμό του έργου μεταξύ των. Θα έλεγα δηλαδή ότι στην ευθύνη τους να ενημερώνουν τους πολίτες κάτω από τις κρίσιμες στιγμές που περνά η χώρα θα πρέπει να χτίσουν έρευνες που να ρίχνουν φώς στις εξελίξεις στις ακόλουθες κατευθύνσεις:

~Αναδιάρθρωση της δημόσιας διοίκησης.

~Αναμόρφωση της παιδείας.

~Δημιουργία εθνικού πλαισίου οικονομικής ανάπτυξης των δημιουργικών δυνάμεων της κοινωνίας.

~Δημιουργία διχτυού κοινωνικής ασφάλισης για τους αδύνατους.

~Συγκρότηση σχεδίου μετανάστευσης συμβατό με τις τάσεις στις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

~Εφαρμογή μίας αποτελεσματικής διαδικασίας πόθεν έσχες για όλους τους πολίτες.

~Αποτελεσματικό σχέδιο σύλληψης και διαχείρισης της δημόσιας περιουσίας.

Συστηματική προσέγγιση μιας τέτοιας θεώρησης υπεύθυνης ενημέρωσης του πολίτη στις εξελίξεις επί θεμάτων ουσίας αποτελεί, υπό της παρούσες συνθήκες εκτάκτου ανάγκης της χώρας, υποχρέωση του τομέα δημοσκοπήσεων που θα έπρεπε να προχωρήσει από καιρού και ιδίοις εξόδοις.

Σίγουρα μερικοί μπορεί να ισχυριστούν ότι τέτοιες δημοσκοπήσεις γίνονται. Το ζήτημα είναι πως και για ποιόν γίνονται και πόσον κοινωνός είναι ο μέσος Έλληνας πολίτης. Πόσο χρήσιμες είναι αυτές που υπάρχουν για την χώρα και όχι αυτούς που τις χρηματοδοτούν.

Ο τομέας των δημοσκοπήσεων, ένας νευραλγικός κόμβος στον χώρο των επικοινωνιών δεν μπορεί εσαεί να παραμείνει σε μια βολική σκιά και να μην παίζει τον κρίσιμο ρόλο του.

H τηλεόραση κόβει τη ανάσα

Είμαι ένας Έλληνας που κατοικεί σε χώρα της Δυτικής Ευρώπης από πολλά χρόνια. Επειδή με ενδιαφέρουν οι εξελίξεις πίσω στην πατρίδα ενημερώνομαι από τις εφημερίδες και άλλες πηγές από ιστοσελίδες και τις παλιές επαφές μου όταν επισκέπτομαι την Αθήνα. Επί πλέον όμως, όπως πολλοί Έλληνες ανά τον κόσμο σαν και εμένα, προσπαθώ να μαντέψω γεγονότα από το κρατικό δορυφορικό κανάλι της Ελληνικής τηλεόρασης. Θα έλεγα ότι έχω πια συνηθίσει να ανέχομαι με ελάχιστο εκνευρισμό το ελαφρώς ειρωνικό στυλ της κύριας παρουσιάστριας των ειδήσεων το βράδυ, η οποία αναλαμβάνει να παίρνει η ίδια τις κύριες συνεντεύξεις, ακόμη και από τους συναδέλφους της, αλλά κυρίως από γνωστές προσωπικότητες της πολιτικής και οικονομικής ζωής. Ο τρόπος που διακόπτει η διευκρινίζει η ίδια τα λεγόμενα του άλλου για να `ζεστάνει` το επιρρεπές σε φημολογία ακροατήριο είναι μοναδικός στις εμπειρίες μου.


Αλλά η εκπομπή `Το κουτί της Πανδώρας` την προηγούμενη εβδομάδα κυριολεκτικά μου έκοψε την ανάσα.

Θα έλεγα ότι το κύριο θέμα της εκπομπής ήταν οι Γερμανικές αποζημιώσεις προς την Ελλάδα σαν συνέπεια της οικονομικής ζημίας αλλά και καταπάτησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Κάτι που προφανώς η διοίκηση της ΕΤ, η οποία θα πρέπει να ερμηνεύει κυβερνητική πολιτική, θεώρησε σκόπιμο να προβληθεί κάτω από τις παρούσες συγκυρίες. Η άλλη ιδιαιτερότητα αυτού ειδικά του επεισοδίου της εκπομπής ήταν ότι ξέφυγε από την συνηθισμένη κρητική έρευνα εσωτερικών για την χώρα θεμάτων που την κάνει αξιόλογη για να ασχοληθεί με μία ξένη χώρα.

Το σενάριο πρόβαλε σειρά από γνωστούς και αγνώστους πολιτικούς και `ειδικούς`, Έλληνες και ξένους. Τα πρόσωπα αυτά παρουσίασαν ασυνάρτητες μεταξύ τους απόψεις σε ένα αμάλγαμα με εικόνες βαρβαρότητας γερμανικών στρατευμάτων κατοχής. Με τις περιορισμένες μου γνώσεις κατάλαβα ότι διαχρονικά το Ελληνικό κράτος κακοδιαχειρίστηκε πλήρως την απαίτηση, η Γερμανία δεν ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της, η διεθνής κοινότητα την δικαιώνει, και η διεθνής δικαιοσύνη κωλυσιεργεί. Σύμφωνα με Ελληνική δικαστική απόφαση έπρεπε ήδη να έχουμε κατασχέσει την περιουσία του πολιτιστικού ιδρύματος Γκαίτε στην Ελλάδα από καιρού και έτσι να γίνουμε μοναδικό παράδειγμα μέλους της ΕΕ, ιδίως με τον δυναμισμό που προβάλλουμε σε αυτόν το χώρο αυτήν την περίοδο. Η σχετική ασυναρτησία ενισχύθηκε από το γεγονός ότι προϊούσης της εκπομπής το μέγεθος της απαίτησης άρχισε να ανεβαίνει, αρχίζοντας από μερικές δεκάδες εκατομμυρίων στο αστρονομικό ποσόν άνω του ενός τρισεκατομμυρίου, ένα ποσό που θα γονάτιζε ακόμη και την ίδια την Γερμανία.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, όπου η θέση της Γερμανίας για το μέλλον της Ευρώπης αλλά και ιδιαίτερα της Ελλάδος είναι κλειδί, μία τέτοια θέση διανθισμένη με τις εικόνες βαρβαρότητας σε μία από τις χειρότερες τραγωδίες του πολέμου, πιστεύω ότι προξένησε πλήρη σύγχυση και ένα τεραστίων αίσθημα ατομικής ενοχής στον θεατή. Ήταν προς το τέλος της εκπομπής, όταν συνειδητοποίησα την δομή του κοινού που μπορεί να παρακολουθούσε αυτή ην τη εκπομπή που μου κόπηκε η ανάσα.

Ξεκίνησα από Έλληνες σαν και εμένα που ζουν σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης, εκτός Γερμανίας. Ζούμε σε φιλόξενες χώρες που μας έβαλαν μέσα στις κοινωνίες τους σαν ίσους κάτω από αντίξοες συνθήκες στην πατρίδα που μας ώθησαν εκεί. Χώρες που για πολλά χρόνια παλεύουν και κάνουν θυσίες για να κτιστεί μια νέα Ευρώπη, έχοντας την Γερμανία απόλυτα ισότιμο μέλος. Χώρες που πρόσφεραν και ακόμη προσφέρουν βοήθεια στη χώρα μας για να γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής οικογένειας. Χώρες που σέβονται τον χώρο από τον οποίο καταγόμαστε και που μαθαίνουν στα παιδεία τους την Ελληνική μυθολογία και κλασσική ιστορία καλύτερα από εμάς. Χώρες που για αυτούς τους λόγους μας αγκάλιασαν σαν Ευρωπαίους. Και σκέφτηκα με κατάθλιψη την απήχηση που θα έχουν τέτοιες εκπομπές στην κοινή τους γνώμη και πως αυτό θα επηρεάσει τις συνθήκες που ζούμε εμείς ανάμεσά τους.

Μετά το μυαλό μου πήγε στις εκατοντάδες χιλιάδες συμπατριώτες μας που ζουν στην Γερμανία την ίδια με απογόνους που είναι πια πλήρως απορροφημένοι από την κοινωνία αυτή. Διερωτώμαι πόσοι θα ένοιωσαν την θέση τους στην τοπική κοινωνία να αδυνατίζει. Τα επιχειρήματα τους για να υποστηρίξουν τις θέσεις της μητέρας πατρίδας να εξανεμίζονται. Τη συνοχή της ομογένειας να καταρρέει. Τον κίνδυνο απομόνωσης. Το δίλλημα πλήρους αποκοπής από κάθε τι Ελληνικό.

Και τέλος το κοινό στην Ελλάδα που είδε αυτό το πρόγραμμα. Είναι αλήθεια ότι δεν είδα κανένα σχόλιο στα μέσα ενημέρωσης που έχω πρόσβαση. Διερωτώμαι όμως για την ψυχική κατάσταση κάποιου που είδε αυτήν την εκπομπή μέχρι το τέλος της. Πόσοι έμειναν με το βασικό ερώτημα, `γιατί ένα πολύπλοκο τεχνικό θέμα με μακριά ιστορία, αναμίχθηκε με εύφλεκτα υλικά λαϊκισμού σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή για την διάσωση της πατρίδας μας ` αναπάντητο; Πόσοι έμειναν με το άγχος και την κατάθλιψη, βλέποντας ότι είναι ανήμποροι να επηρεάσουν τις εξελίξεις; Πόσοι στην αφέλεια τους είδαν το τρισεκατομμύριο που μας οφείλουν οι Γερμανοί σαν το σωσίβιο που όχι μόνον θα διαγράψει την ασυδοσία μας αλλά θα μας επιτρέψει να ζούμε με τον ίδιο τρόπο για πολλά χρόνια ακόμη όπως υπονοούσε ένας από τους `ειδικούς`; Πόσοι άναψαν από τις θηριωδίες των στρατευμάτων κατοχής και κάνουν σκέψεις εκδίκησης; Τελικά πως η κρατική τηλεόραση ανυψώνει το καταρρακωμένο ηθικό της δύστυχης κοινωνίας μας;

Έτσι, με την ανάσα κομμένη, νομίζω ότι είναι δίκαιο να ρωτήσει κάνεις τον μέσο σκεπτόμενο Έλληνα. Αυτή είναι η κρατική τηλεόραση που θέλεις; Αυτή είναι η κυβερνητική πολιτική για την εικόνα της χώρας σε αυτήν την συγκυρία; Αν ναι, πάει καλά και θα ζήσεις με τις συνέπειες της. Αν όχι, τότε μην περιμένεις να αλλάξει μόνη της. Πρέπει να την αλλάξεις εσύ.

Η πραγματικότητα μας αφήνει πίσω της

Σε προηγούμενο σχετικό μου άρθρο για την πραγματικότητα και το πολιτικό κατεστημένο έγραφα: «Κοιτάζοντας τα πράγματα με ψυχρή λογική μια τέτοια στάση του πολιτικού κατεστημένου δεν είναι περίεργη. Εφόσον δεν υπάρχει αντίπαλο δέος γιατί να παραδώσουν τα κεκτημένα; Η ηθικές αξίες αυτού του μορφώματος που κατατρώγει τις σάρκες της Ελληνικής κοινωνίας είναι πλέον εξακριβωμένες με αποκορύφωμα τα γεγονότα των τελευταίων ημερών που επιβεβαιώνουν το καθεστώς καθολικής ατιμωρησίας. Τα μέλη του στερούνται πλήρως αρχών εθνικής συνείδησης, φιλοπατρίας και συλλογικής κοινωνικότητας και καλύπτουν όλους τους κύριους κομματικούς και διοικητικούς σχηματισμούς. Διακατέχονται από την αρχή της συντεχνιακής κυριαρχίας, μια από τις χειρότερες μορφές κοινωνικής καταπίεσης».


Και κατέληγα προφητικά ενωρίτερα: “Σίγουρα οι σοφοί του κατεστημένου που διαβάζουν τέτοια σχόλια χαμογελούν ειρωνικά αλλά “scripta manent”. Μια αναγνώστρια ποιο προσγειωμένη στην πραγματικότητα απάντησε πολύ εύστοχα: "vox clamans in deserto "... Το θέμα είναι πόσο ουτοπιστική είναι μια τέτοια θεώρηση υπό τις παρούσες συνθήκες.

Στις τελευταίες εξελίξεις; τα πολυποίκιλα μηνύματα δυστυχώς επιβεβαιώνουν τις χειρότερες προβλέψεις μια και ως ανεμένετο η πραγματικότητα αναδύεται αδυσώπητη και αφήνει πίσω της τον μέσο Έλληνα, ακόμη καθισμένο στην πολυθρόνα του μπροστά στο κονσερβοκούτι της εντόπιας τηλεόρασης, βαθειά απασχολημένο με τις δόξες της ποδοσφαιρικής του ομάδας και τα ρεάλιτη η πόρνο σόου. Και αυτό ενώ η μοίρα του και αυτή των παιδιών αποφασίζονται από ένα ευρύ διαπλεκόμενο και χρεοκοπημένο πολιτικό κατεστημένο στο εσωτερικό σε συνδιαλλαγές με μία ομάδα τεχνοκρατών που προσπαθούν να προστατεύσουν τα συμφέροντα κρατών και πολιτών μεταξύ των οποίων, όσο και αν φαίνεται παράδοξο και αυτών του απλού Έλληνα πολίτη.

Αναφέρω μόνον λίγες και πλέον εμφανείς από αυτές τις εξελίξεις.

Η φαρσοκωμωδία των επιτροπών του Κοινοβουλίου, κάτω από οποιοδήποτε όνομα, πρόβαλλε περίτρανα το απυρόβλητο του πολιτικού κατεστημένου με τα πλοκάμια του. Η συνομωσία μεταξύ της κυβέρνησης της παρέας και του πολιτικού κόσμου της διαπλοκής για την συνέχιση λήψης μέτρων που πλήττουν καίρια τον μέσο πολίτη και την εθνική του κληρονομιά είναι πλέον ξεκάθαρη. Και στην διαδικασία αυτή ο συσσωρευμένος πλούτος αυτού του κατεστημένου αναμένει αλώβητος τις καλύτερες μέρες σύντομα για να εμφανιστεί όταν η χώρα θα αρχίσει να πουλάει τα ασημικά της για μια μπουκιά.

Η κίνηση του `δεν πληρώνω` που άρχισε αφελώς από μεμονωμένους, οργισμένους και απεγνωσμένους πολίτες ενδύεται συστηματικά από το κατεστημένο σε έναν επικοινωνιακό μανδύα για να χρησιμοποιηθεί κατά βούληση. Ένα μανδύα που προβάλλει την άρνηση πληρωμής σαν κοινωνική απείθεια σε βάρος του συνόλου. Ουσιαστική απάντηση στο ερώτημα γιατί τα διόδια έχουν φτάσει εκεί που είναι σε ένα χρόνο, κάτι που τα ξεκίνησε όλα, δεν έχει δοθεί.

Τα συντεχνιακά κέντρα προνομιούχων τάξεων πολιτών όπως γιατρών, φαρμακοποιών, υπάλληλων εκλεκτών ΔΕΚΟ, μεταφορέων και τόσων άλλων που είναι μέρος του συστήματος της διαπλοκής προχώρησαν σε κινητοποιήσεις αφάνταστης ταλαιπωρίας για τον απλό πολίτη παρόλο ότι γνώριζαν πολύ καλά ότι οι αλλαγές που τους αφορούσαν θα νομιμοποιούνταν και πόση δύναμη θα εξακολουθήσουν να έχουν όταν έρθει η ώρα της εφαρμογής των. Μια σπάνια επίδειξη δυνάμεως απευθυνόμενη όχι προς την κυβέρνηση αλλά τον απλό πολίτη για να του θυμίσει τις προθέσεις τους να συνεχίσουν όπως πριν.

Ως εγράφη στον τύπο, η συντεχνία των δικηγόρων με την μοναδική τους θέση στο κοινοβούλιο έδειξε ήδη την δύναμη της απαιτώντας αλλαγές της τελευταίας στιγμής στο νομοθετικό πλαίσιο.

Και τέλος η αποκαρδιωτική διαχείριση της υπόθεσης “ξεπουλήματος” της δημόσιας περιουσίας που ξεπέρασε μεθόδους λαϊκιστικής πολίτικης σε κάθε προηγούμενο. Ένα πολύ σοβαρό θέμα για το μέλλον της οικονομικής ανάπτυξης έγινε ρεντίκολο εξτρεμιστικών απόψεων αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης, εμπλέκοντας την ομάδα των ξένων τεχνοκρατών με απρόβλεπτες συνέπειες.

Όσον για ένα πραγματικό πρόγραμμα πόθεν έσχες που θα μπορούσε να ταρακουνήσει την ραχοκοκαλιά της διαπλοκής φαίνεται ότι μεταπίπτει εις τας καλένδας δια μέσου μεγαλόστομων αναγγελιών περί πατάξεως της φοροδιαφυγής.

Η λίστα των εξελίξεων που δείχνει την πραγματικότητα να μας αφήνει πίσω με το σύστημα της διαπλοκής αλώβητο είναι ατελείωτη. Τα περιθώρια στενεύουν αποπνικτικά. Μένουν μονοπάτια για την Ελληνική κοινωνία να ξεφύγει από την ολοκληρωτική εξαθλίωση και καταστροφή;

Στην καρδιά της πρόκλησης δεν είναι η κυβέρνηση, τα απαξιωμένα κόμματα η οποιαδήποτε οργάνωση. Είναι ο μέσος Έλληνας. Είναι αυτός που μέσα σε μία κουλτούρα αποχαύνωσης και ελάχιστης προσπάθειας μέχρι σήμερα δείχνει να μην αντιλαμβάνεται το μέγεθος του κινδύνου και αντιδρά σπασμωδικά, με εμβρυώδη δυναμισμό αφού στερείται παντελώς πληροφοριών και πείρας για δράση σε μια τέτοια κατάσταση.

Υπάρχει λοιπόν άμεση ανάγκη για να ανδρωθούν δύο διαδικασίες από συγκεκριμένους κοινωνικούς φορείς που πρέπει να λειτουργήσουν παράλληλα ενισχύοντας η μία την άλλη.

Καταρχήν και εφόσον η πολιτική ηγεσία για δικούς της λόγους δεν παρουσιάζει το πραγματικό πρόβλημα και συγκεκριμένα μέτρα για την διαχείριση του, εναλλακτικοί φορείς που εμπιστεύεται ο απλός πολίτης πρέπει να αναλάβουν αυτό το ρόλο. Και τέτοιοι φορείς υπάρχουν. Είναι ένα μέρος των ανθρώπων του πνεύματος, κυρίως του αριστερού χώρου, που πονούν την χώρα, είναι υγιή στοιχεία του εκκλησιαστικού χώρου σε μια μη καθαρά θρησκευτική θεώρηση, είναι τίμιοι και φιλόπατρις επιχειρηματίες, είναι εξαίρετοι και τίμιοι δημοσιογράφοι και ακαδημαϊκοί. Δεν είναι ουτοπιστική αυτή η διαπίστωση. Αυτό το κεφάλαιο υπάρχει μέσα και έξω από την Ελλάδα. Δεν χρειάζονται καν κάποια οργάνωση. Μπορούν από τώρα και έχουν ύψιστη υποχρέωση, όσοι δεν έχουν ήδη αρχίσει να ξεκινήσουν. Χρειάζεται να φτάσουν τον πολίτη με τα σύγχρονα μέσα επικοινωνίας και να του διατυπώσουν το πρόβλημα στον χώρο της ειδικότητας των καθώς και ρεαλιστικά μέτρα για την διαχείριση του. Οι στρατηγικοί άξονες είναι εμφανείς, δημόσια διοίκηση, παιδεία, κοινωνική προστασία των αδυνάτων, αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας, ανάπτυξη και πόθεν έσχες. Η έλλειψη αυτών των πληροφοριών είναι η κύρια αιτία της σχεδόν απολυτής απουσίας κοινωνικής δράσης.

Η δεύτερη διαδικασία αφορά το κύριο στοιχείο στην διαχείριση του προβλήματος, τον μέσο Έλληνα. Παίρνοντας τις πληροφορίες που χρειάζεται από υγιείς φορείς χρειάζεται πολύ σκέψη για να δράσει. Καταρχήν πρέπει να ξεπεράσει το “όλοι μαζί τα φάγαμε” και να πεισθεί ότι όπως εξελίσσονται τα γεγονότα ευθέως δραστηριοποιούμενος σε κοινωνικές και πολιτικές κινήσεις και ίσως δυναμικά αποποιούμενος προνομίων είναι ο ορθότερος δρόμος γιαυτόν και τα παιδιά του. Δεν είναι σίγουρο ότι όλοι θα κάνουν αυτή την επιλογή. Έπειτα, από τις πληροφορίες που θα πάρει, να καταλήξει σε δικούς του στόχους όπου θα δραστηριοποιηθεί προσκολλούμενος σε ανάλογες ομάδες πολιτών έξω από τα κατεστημένα κομματικά και συντεχνιακά εξαμβλώματα. Και τέλος να αποφασίσει εάν θα δράσει σαν αναμεταδότης των πληροφοριών σε άτομα γύρω του που δεν έχουν πρόσβαση σε σύγχρονα μέσα επικοινωνίας. Στιγμές που θα του ζητήσουν να πει τη γνώμη του πλησιάζουν. Θα είναι στιγμές ήρεμες αλλά μπορεί και όχι. Ομελέτες δεν γίνονται χωρίς να σπάσεις αυγά. Ο δυναμισμός μιας τέτοιας διαδικασίας γίνεται προφανείς μόνον εάν το άτομο αποφασίσει να συμμετάσχει. Δίνει την αίσθηση σιγουριάς και εμπιστοσύνης. Προβάλλει τους πραγματικούς κινδύνους και τρόπους για την αντιμετώπιση τους. Αναπτερώνει τους νέους και αυτούς που μένουν νέοι. Αυτούς που θα γίνουν η ατμομηχανή της αλλαγής.

Αλλιώς η πραγματικότητα θα απομακρύνεται μπροστά μας σαν το όραμα μιας μοναδικής ευκαιρίας που χάθηκε για πάντα,



Κ. Π. Βλαχοδήμος

19 Φεβρουαρίου 2011